مقاله پژوهشی
مژده خلیلی؛ مهدی اکبری؛ ابوطالب هزارجریبی؛ مهدی ذاکری‌نیا؛ فریبرز عباسی
چکیده
کاهش چشمگیر کمیت و کیفیت منابع آب در دسترس، بشر را وا میدارد تا آب را به شکلی درستتر مصرف کند. سیستمهای نوین آبیاری مانند آبیاری زیرسطحی، از راههایی هستند که باعث افزایش بازده و کارایی مصرف آب میشوند. در این روشهای آبیاری، با توزیع آب در داخل نیمرخ خاک، سطح خاک خشک باقی میماند و تبخیر کاهش مییابد. ...
بیشتر
کاهش چشمگیر کمیت و کیفیت منابع آب در دسترس، بشر را وا میدارد تا آب را به شکلی درستتر مصرف کند. سیستمهای نوین آبیاری مانند آبیاری زیرسطحی، از راههایی هستند که باعث افزایش بازده و کارایی مصرف آب میشوند. در این روشهای آبیاری، با توزیع آب در داخل نیمرخ خاک، سطح خاک خشک باقی میماند و تبخیر کاهش مییابد. در طراحی آبیاری قطرهای زیرسطحی، شکل و ابعاد پیاز رطوبتی عامل اصلی در تعیین عمق نصب لولههای قطرهچکاندار و فاصلۀ قطرهچکانها از یکدیگر است و به این منظور مدلهای زیادی ارائه شده که با داشتن مشخصات هیدرولیکی خاک، دبی خروجی و حجم آب خارج شده، میتوانند تخمین قابل قبولی از شکل پیاز رطوبتی ارائه دهند. در این تحقیق، برای برآورد پیاز رطوبتی از روش آنالیز ابعادی، به‌دلیل ساده بودن و نیز کم بودن تعداد پارامترهای موردنیاز، بهعنوان مدل تجربی و مدل عددی HYDRUS-2D استفاده شد. مقادیر اندازهگیری شده، شکل پیاز رطوبتی در سیستم آبیاری قطرهای زیرسطحی (شامل عمق خیس شده در پایین قطرهچکان، عمق خیس شده در بالای قطرهچکان و عرض خیس شده) در یک خاک لومی با عمق نصب 40 سانتیمتر زیر سطح خاک با دبی 5/3 لیتر در ساعت با نتایج هر دو مدل مقایسه شد. ضریب تبیین بالای بین 88/0 تا 97/0 برای مدل HYDRUS-2D و 94/0 تا 98/0 برای مدل تجربی به‌دست آمد که دقت هر دو مدل را در تعیین ابعاد پیاز رطوبتی در آبیاری قطرهای زیرسطحی نشان میدهد.
مقاله پژوهشی
علی‌اکبر صلح‌جو؛ سیدابراهیم دهقانیان
چکیده
از عوامل مؤثر بر عملکرد گندم، استفاده بهینه از بقایای گیاهی و آب است. از این رو نیاز است تا روشهای مدیریت بقایای گیاهی و زمان اجرای پی‌آب روی پشته‌های عریض بررسی و ارزیابی شود. این تحقیق در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک و به‌مدت سه سال اجرا شد. تیمار اصلی، مدیریت بقایای گیاهی شامل: الف، سوزاندن بقایای گیاهی، ب، خارج کردن قسمت ...
بیشتر
از عوامل مؤثر بر عملکرد گندم، استفاده بهینه از بقایای گیاهی و آب است. از این رو نیاز است تا روشهای مدیریت بقایای گیاهی و زمان اجرای پی‌آب روی پشته‌های عریض بررسی و ارزیابی شود. این تحقیق در قالب طرح آماری اسپلیت بلوک و به‌مدت سه سال اجرا شد. تیمار اصلی، مدیریت بقایای گیاهی شامل: الف، سوزاندن بقایای گیاهی، ب، خارج کردن قسمت عمدهای از بقایای گیاهی+ ساقه خردکردن و ج، خارج کردن قسمت عمدهای از بقایای گیاهی + ساقه خردکردن + شخم با گاوآهن برگردان‌دار است. تیمار فرعی زمان اجرای پی‌آب شامل: الف، 7 روز پس از کاشت، ب، 14 روز پس از کاشت و ج، 21 روز پس از کاشت در 3 تکرار است. پارامترهای شاخص مخروطی خاک، درصد رطوبت خاک، درصد سبز، درصد بقایای گیاهی مانده بر سطح خاک، میزان آب مصرفی و عملکرد گندم اندازهگیری شد. نتایج نشان میدهد که تیمار استفاده از ساقه خردکن + گاوآهن برگردان‌دار، در مقایسه با سوزاندن بقایای گیاهی، باعث کاهش: شاخص مخروطی خاک به‌میزان 8/ 18 درصد، میزان سبز شدن 7 درصد، بقایای گیاهی مانده بر سطح خاک به‌میزان 63 درصد و آب مصرفی به‌میزان 5 درصد و نیز باعث افزایش ماده آلی خاک به‌میزان 5/3 درصد، عملکرد گندم به‌میزان 5 درصد و کارآیی مصرف آب بر اساس عملکرد گندم به‌میزان 3/11 درصد شده است. نتایج همچنین نشان میدهد که زمان اجرای پی‌آب تأثیر خاصی بر عملکرد گندم ندارد و می‌توان آن را به‌مدت 21 روز از تاریخ کاشت به تاخیر انداخت یا به‌عبارت دیگر آن را حذف کرد.
مقاله پژوهشی
بهاره جمشیدی؛ سعید مینایی مینایی؛ عزالدین مهاجرانی؛ حسن قاسمیان
چکیده
اسپکتروسکوپی فروسرخ نزدیک (NIR) در ترکیب با روشهای شیمی‌سنجی، شامل پیش‌پردازش‌های طیفی و مدل‌سازی‌های چندمتغیره، یکی از پرکاربردترین روشهای غیر مخرب اندازهگیری ویژگیهای کیفی میوه‌ها و سبزی‌هاست که در سال‌های اخیر بیشتر مد نظر پژوهشگران بوده است. در این پژوهش، توانایی روش اسپکتروسکوپی NIR بازتابی در محدوده طیفی 1650-930 ...
بیشتر
اسپکتروسکوپی فروسرخ نزدیک (NIR) در ترکیب با روشهای شیمی‌سنجی، شامل پیش‌پردازش‌های طیفی و مدل‌سازی‌های چندمتغیره، یکی از پرکاربردترین روشهای غیر مخرب اندازهگیری ویژگیهای کیفی میوه‌ها و سبزی‌هاست که در سال‌های اخیر بیشتر مد نظر پژوهشگران بوده است. در این پژوهش، توانایی روش اسپکتروسکوپی NIR بازتابی در محدوده طیفی 1650-930 نانومتر به‌منظور پیش‌بینی غیر مخرب مواد جامد حل‌شدنی (SSC) و اسیدیته قابل تیتر کردن (TA) پرتقال تامسون، همچنین اثر پیش‌پردازش‌های مختلف طیفی بر دقت مدلهای چندمتغیره پیش‌بینی‌کننده بررسی شد. در این راستا، مدلهای واسنجی چندمتغیره حداقل مربعات جزئی (PLS) بر پایه اندازه‌گیری‌‌های مرجع و اطلاعات طیف‌های پیش‌پردازش شده با ترکیب روشهای مختلف هموارسازی (میانگین‌گیری متحرک (MA)، ساویتزکی- گولای (SG)، تبدیل موجک (WT))؛ نرمال‌سازی (تصحیح پراکنش افزاینده (MSC)، توزیع نرمال استاندارد (SNV))؛ و افزایش قدرت تفکیک طیفی (مشتق‌های اول و دوم (D1، D2)) برای پیش‌بینی SSC و TA پرتقال‌ها تدوین شدند. نتایج نشان داد که اسپکتروسکوپی NIR بازتابی، در ترکیب با روشهای شیمی‌سنجی، توانایی پیش‌بینی غیر مخرب SSC و TA پرتقال را دارد. همچنین، روشهای پیش‌پردازش اثر مستقیم بر نتایج مدلهای PLS تدوین شده برای پیش‌بینی این پارامترهای درونی داشتند و بهترین نتایج پیش‌بینی برای SSC (430/0RMSEC=، 923/0rc=، 451/0RMSEP=، 936/0rp=، 798/2SDR=) و TA (133/0RMSEC=، 883/0rc=، 177/0RMSEP=، 863/0rp=، 853/1SDR=) بر پایه ترکیب روشهای پیش‌پردازش MA + SNV به‌دست آمد.
مقاله پژوهشی
جعفر حبیبی‌اصل حبیبی‌اصل؛ عبدالعلی گیلانی
چکیده
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند. برای ارائة بهترین روش خاک‌ورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش ...
بیشتر
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند. برای ارائة بهترین روش خاک‌ورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش مصرف سوخت و هزینه‌ها، با حفظ یا افزایش عملکرد محصول و بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، پژوهشی طی دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز بهصورت کرت‌های نواری خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نوارهای طولی شامل هفت روش خاک‌ورزی T1= شخم با گاوآهن برگردان‌دار+ دیسک+ ماله (روش مرسوم)، T2= گاوآهن قلمی+ دیسک+ ماله، T3= گاوآهن قلمی+ رتیواتور، T4= دیسک + رتیواتور، T5= دو بار دیسک عمود برهم+ ماله، T6= یک بار رتیواتور و T7= روش بیخاکورزی با استفاده از دستگاه کاشت مستقیم در نظر گرفته شد. نوارهای عرضی نیز شامل فاکتوریل بقایای گیاهی دو رقم برنج عمده منطقه (دانیال و عنبوری) در دو روش کشت برنج (استفاده از روش پادلینگ و روش خشکهکاری مستقیم) بود. پارامترهای مورد اندازهگیری و ارزیابی عبارت بودند از مقدار سوخت مصرف شده، زمان مورد نیاز، ظرفیت مزرعه‌ای، میزان خرد و برگردان شدن بقایای برنج، میانگین قطر متوسط وزنی کلوخه‌ها، و عملکرد و اجزای عملکرد گندم. نتایج نشان میدهد که نوع بقایا و روش کاشت برنج قبل از گندم تأثیر معنی‌داری بر پارامترهای مورد ارزیابی ندارد، ولی بین روشهای خاک‌ورزی از لحاظ میزان خرد شدن خاک، درصد خرد شدن و برگردان بقایا اختلاف معنیدار است. متوسط عملکرد دانة گندم در تیمارهای سال دوم آزمایش، نسبت به تیمارهای سال اول، به‌طور معنی‌داری 6/9 درصد کاهش نشان میدهد. به‌طور کلی، بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای کشت گندم پس از برنج در استان خوزستان، بسته به نوع ماشین‌ها و ادوات در دسترس، به‌ترتیب اولویت، یکی از روشهای بیخاکورزی یا کم‌خاک‌ورزی شامل دو بار دیسک + ماله، گاوآهن قلمی+ دیسک + ماله یا یک بار گاوآهن دوار (رتیواتور) به‌جای روش مرسوم پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
شادی بصیری
چکیده
در این پژوهش عصارة هستة انار با شش حلال با درجات مختلف قطبیت استخراج شد. بازده استخراج، ظرفیت آنتیاکسیدانی و احیاکنندگی، توانایی به دام انداختن رادیکال‌های آزاد، ارزیابی تأثیر آن بر مقاومت حرارتی و شرایط اکسیداسیون روغن بدون آنتیاکسیدان سویا بهعنوان یک سیستم مدل غذایی بهصورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی ...
بیشتر
در این پژوهش عصارة هستة انار با شش حلال با درجات مختلف قطبیت استخراج شد. بازده استخراج، ظرفیت آنتیاکسیدانی و احیاکنندگی، توانایی به دام انداختن رادیکال‌های آزاد، ارزیابی تأثیر آن بر مقاومت حرارتی و شرایط اکسیداسیون روغن بدون آنتیاکسیدان سویا بهعنوان یک سیستم مدل غذایی بهصورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار آنالیز شد. بررسی راندمان عصارهگیری نشان میدهد که حلالهای هگزان و استون به‌ترتیب بالاترین راندمان استخراج را از هسته و کنجاله هسته انار دارند. نتایج بررسی قدرت آنتیاکسیدانی احیای یونهای آهن سه ظرفیتی و همچنین فعالیت به دام انداختن رادیکال‌های آزاد عصارهها، نشان میدهد که عصارة متانولی هستة انار دارای بالاترین قدرت آنتیاکسیدانی و آنتیرادیکالی در بین سایر عصارهها است. ارزیابی پایداری اکسایشی عصاره‌های استخراجی به روش رنسیمت نشان میدهد که عصارة متانولی هستة انار بهصورت معنی‌داری پایداری اکسایشی نمونه شاهد را افزایش میدهد.
مقاله پژوهشی
عاصفه لطیفی؛ محمدرضا علیزاده
چکیده
نیم‌جوش کردن یا پاربویل کردن مخلوطی از تیمار آبی و حرارتی بر شلتوک و شامل سه مرحلۀ اصلی است: خیساندن در آب، حرارت‌دهی با بخار و خشک کردن. مهمترین هدف پاربویل کردن کاهش درصد شکستگی برنج است، هرچند ارزش غذایی آن نیز افزایش مییابد. در این پروژه سه رقم برنج: طارم محلی، شیرودی و فجر تحت تیمار پاربویل شده قرار داده شدند و فاکتورهای ...
بیشتر
نیم‌جوش کردن یا پاربویل کردن مخلوطی از تیمار آبی و حرارتی بر شلتوک و شامل سه مرحلۀ اصلی است: خیساندن در آب، حرارت‌دهی با بخار و خشک کردن. مهمترین هدف پاربویل کردن کاهش درصد شکستگی برنج است، هرچند ارزش غذایی آن نیز افزایش مییابد. در این پروژه سه رقم برنج: طارم محلی، شیرودی و فجر تحت تیمار پاربویل شده قرار داده شدند و فاکتورهای تبدیل و کیفیت بین دو حالت پاربویل شدن و پاربویل نشدن مقایسه شدند. مهمترین تغییرات پس از پاربویل شدن کاهش معنیدار درصد خرده برنج در دو رقم شیرودی و فجر، کاهش سفیدی ارقام، تغییر در خصوصیات پخت و از جمله کاهش مواد جامد از دست رفته و افزایش سختی ارقام پاربویل شده است.
مقاله پژوهشی
فرزاد گودرزی؛ فروغ شواخی
چکیده
گوجه‌فرنگی یکی از محصولات زراعی مهم ایران است. سالانه نزدیک به 30 درصد گوجه تولیدی کشور در فاصلۀ برداشت تا مصرف از بین می‌رود. ظرفیت بالای تولید اتیلن در گوجه‌فرنگی دلیل اصلی رسیدن پس از برداشت سریع این محصول و خسارات ناشی از آن است. در این مطالعه، از غلظت‌های مختلف گاز 1- متیل سیکلوپروپن برای افزایش دورۀ انبارداری گوجه‌فرنگی ...
بیشتر
گوجه‌فرنگی یکی از محصولات زراعی مهم ایران است. سالانه نزدیک به 30 درصد گوجه تولیدی کشور در فاصلۀ برداشت تا مصرف از بین می‌رود. ظرفیت بالای تولید اتیلن در گوجه‌فرنگی دلیل اصلی رسیدن پس از برداشت سریع این محصول و خسارات ناشی از آن است. در این مطالعه، از غلظت‌های مختلف گاز 1- متیل سیکلوپروپن برای افزایش دورۀ انبارداری گوجه‌فرنگی رقم "هلیل" که در مرحلۀ آغاز تغییر رنگ برداشت شده بود، استفاده شد. نتایج این بررسی نشان میدهد که این گاز قادر به کنترل اثر اتیلن موجود در هوای اطراف گوجه‌فرنگی، و ایجاد تاخیر در زمان رسیدن، نرم و قرمز شدن بافت میوه است. میزان تغییرات این ویژگیها به غلظت و زمان تماس میوه با گاز بستگی دارد. با مصرف مقادیر مساوی یا بیش از 7/0 میکرولیتر در لیتر این گاز و زمان تماس 24 ساعت، تأخیری 15 تا 18 روزه در روند رسیدگی گوجهفرنگیها ایجاد میشود. غلظت 35/1 میکرولیتر در لیتر این گاز، اگرچه در کنترل و به تعویق انداختن رسیدگی میوه کاملاً موفق است، اما به‌دلیل ایجاد غیریکنواختی در قرمزی رنگ سطح گوجه‌فرنگی، میتواند باعث کاهش بازارپسندی محصول شود که از این رو قابل توصیه نیست.
مقاله پژوهشی
نسرین جمشیدی کلجاهی؛ بابک قنبرزاده؛ جلال دهقان‌نیا؛ علی‌اکبر انتظامی؛ محمود صوتی خیابانی
چکیده
در این پژوهش، برای بهبود ویژگیهای کاربردی فیلمهای بر پایه نشاسته، ابتدا از میزان ثابت اسیدسیتریک و پلیوینیلالکل (PVOH) استفاده و پس از آن اثر سطوح مختلف غلظت دو نوع نانوذره نانوکریستال سلولز (CNC) و دیاکسید تیتانیم (TiO2) بهصورت توأم و نرمکننده گلیسرول (GLY) بررسی شد. آزمون گرماسنجی پویشی افتراقی (DSC) نشان میدهد ...
بیشتر
در این پژوهش، برای بهبود ویژگیهای کاربردی فیلمهای بر پایه نشاسته، ابتدا از میزان ثابت اسیدسیتریک و پلیوینیلالکل (PVOH) استفاده و پس از آن اثر سطوح مختلف غلظت دو نوع نانوذره نانوکریستال سلولز (CNC) و دیاکسید تیتانیم (TiO2) بهصورت توأم و نرمکننده گلیسرول (GLY) بررسی شد. آزمون گرماسنجی پویشی افتراقی (DSC) نشان میدهد که افزودن CNC و TiO2 به‌ترتیب موجب افزایش دمای ذوب و انتقال شیشهای و کاهش دمای ذوب و افزایش دمای انتقال شیشهای در زیست نانوکامپوزیتها میشود. سپس اثر غلظت سه افزودنی فوق بر میزان جذب آب، حلالیت در آب و خواص رنگی زیست نانوکامپوزیت بر پایۀ نشاسته نرم شده (PS) مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر غلظت بهینه آنها با طرح مرکب مرکزی توسط روش سطح پاسخ (RSM) تعیین گردید. نتایج حاصل از بهینهسازی فرمولاسیون با روش سطح پاسخ (RSM) نشان میدهد که غلظت TiO2، CNC و GLY به‌ترتیب بهصورت درجه دوم، خطی و درجه دوم بر میزان جذب رطوبت معنیدار و مقادیر بهینه متغیرهای TiO2، CNC و GLY برای حداقل جذب رطوبت به‌ترتیب 118/0، 30/0 گرم و 36/1 میلیلیتر است. استفاده توأم CNC و TiO2باعث بهبود کاهش جذب رطوبت و انحلالپذیری در آب زیست نانوکامپوزیت میشود و تأثیرگذاری CNC بیشتر از TiO2 است. مقادیر بهینه متغیرهای TiO2، CNC و GLY برای حداقل اندیس زردی به‌ترتیب 235/0، 0 گرم و 06/1 میلیلیتر است.
