شناسنامه علمی شماره
دوره 19، شماره 71 ، دی 1397
مقاله پژوهشی
زهرا ساعدی؛ مجتبی نادری بلداجی؛ بهرام حسین زاده سامانی
چکیده
برای مدیریت تردد و فشردگی خاک در مزرعه نیاز است تنش وارد شده به خاک در اثر عبور تایر ماشین تا سطحی کمتر از ظرفیت باربری خاک (تنش پیش‌تراکم، σpc) کنترل شود تا تردد ماشین باعث افزایش تراکم نگردد. تنش پیش‌تراکم تابعی است در درجۀ اول از رطوبت خاک و در درجۀ دوم از بافت خاک. هدف اصلی از این مطالعه، توسعۀ یک الگوریتمتجربی- تحلیلی برای پیش‌بینی ...
بیشتر
برای مدیریت تردد و فشردگی خاک در مزرعه نیاز است تنش وارد شده به خاک در اثر عبور تایر ماشین تا سطحی کمتر از ظرفیت باربری خاک (تنش پیش‌تراکم، σpc) کنترل شود تا تردد ماشین باعث افزایش تراکم نگردد. تنش پیش‌تراکم تابعی است در درجۀ اول از رطوبت خاک و در درجۀ دوم از بافت خاک. هدف اصلی از این مطالعه، توسعۀ یک الگوریتمتجربی- تحلیلی برای پیش‌بینی روز‌انۀ تنش پیش‌تراکم خاک در مزرعه‌ای در دانشگاه شهرکرد است. تحلیل‌های آماری نشان میدهد که با استفاده از متغیرهای هواشناسی هر سال شامل داده‌های بارش همان روز و روز قبل، دما، تابش و سرعت باد می‌توان تغییرات رطوبت خاک را به‌خوبی پیش‌بینی کرد (85/0 R2 = و % 3/3 (RMSE=. برای تعیین ارتباط بین رطوبت خاک و تنش پیش‌تراکم، نمونه‌های خاک در سه سطح چگالی ظاهری 15/1، 22/1 و Mg m-3 3/1 و چهار سطح رطوبتی 10، 15، 20 و 25 درصد وزنی در آزمایشگاه تهیه و روی آنها آزمون فشار گام به گام تک‌محوری محصور اجرا شد. تنش پیش‌تراکم از نقطۀ بیشینۀ انحنای منحنی لگاریتم تنش- نسبت پوکی با تحلیل تابع گمپرتز تخمین زده شد. با استفاده از مدل تحلیلی ایلبانا و ویتنی و با ارتباط تجربی بین شاخص مخروط و تنش پیش‌تراکم، پیش‌بینی تنش پیش‌تراکم از یک بافت خاک به کلیۀ بافت‌ها تعمیم داده شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که این مدل تحلیلی اثر رطوبت را در تغییر تنش پیش‌تراکم به خوبی بیان می کند. الگوریتم طراحی شده در این مطالعه مd تواند در مدیریت و تردد ماشین و تعیین روزهای تردد‌پذیر هر سال زراعی استفاده شود.
مقاله پژوهشی
ابوالفضل هدایتی پور؛ محمد یونسی الموتی
چکیده
اجرای روشهای کمخاکورزی و بیخاکورزی علاوه بر اینکه باعث افزایش حاصلخیزی خاک میشود، کاهش مصرف انرژی و هزینۀ تولید را در زراعت گندم بهدنبال دارد. بهمنظور بررسی مقدار انرژی نهاده و ستانده، شاخصهای انرژی و عملکرد گندم در روشهای مختلف خاکورزی حفاظتی در کشت گندم آبی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی ...
بیشتر
اجرای روشهای کمخاکورزی و بیخاکورزی علاوه بر اینکه باعث افزایش حاصلخیزی خاک میشود، کاهش مصرف انرژی و هزینۀ تولید را در زراعت گندم بهدنبال دارد. بهمنظور بررسی مقدار انرژی نهاده و ستانده، شاخصهای انرژی و عملکرد گندم در روشهای مختلف خاکورزی حفاظتی در کشت گندم آبی، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی طی دو سال زراعی 92 - 91 و 93- 92 اجرا شد. فاکتورهای اصلی آزمایش عبارت بودند از: 1) گاوآهن برگرداندار+ دیسک (روش مرسوم)، 2) کم خاکورزی با چیزل پکر، 3) کم خاکورزی با گاو آهن مرکب و 4) بدون خاکورزی. در قطعه زمین آزمایشی تناوب ذرت- گندم اجرا شد. عملکرد بیولوژیکی و دانه، میزان مصرف سوخت، مقدار انرژی نهادههای بهکار گرفته شده، انرژی ستانده و شاخصهای انرژی، اندازهگیری شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که روش خاکورزی اثر معنیداری بر عملکرد دانۀ گندم در سطح 5 درصد ندارد. مصرف سوخت در تیمارهای 1،2، 3 و 4 بهترتیب عبارت بودند از: 46/80، 46/31، 33 و 5/14 لیتر بر هکتار. بیشترین و کمترین بهرهوری انرژی با 075/0 و 062/0 کیلوگرم محصول بهازای مصرف هر مگاژول انرژی بهترتیب در تیمارهای کشت مستقیم و روش مرسوم دیده میشود. مصرف انرژی در تیمارهای مرسوم، چیزل پکر، گاو آهن مرکب و بیخاکورزی بهترتیب 57670، 50849، 50949 و 47609مگاژول در هر هکتار بهدست آمده است. بهترین گزینه از نظر شاخصهای انرژی روش کشت مستقیم است.
مقاله پژوهشی
سید بابک صلواتیان؛ کوروش مجد سلیمی؛ ارژنگ جوادی
چکیده
این پژوهش بهمنظور تعیین میزان انرژی مصرفی در مراحل مختلف فرآوری چای سیاه در کارخانههای چایسازی استان گیلان اجرا شده است. انرژی مستقیم (انرژی حرارتی و الکتریسیته) و انرژی غیر مستقیم (انرژی نیروی انسانی، استهلاک و روان کننده‌ها) در 9 کارخانه چایسازی شامل 4 کارخانه گازوئیل سوز و 5 کارخانه گازسوز، اندازهگیری و ارزیابی شد. ...
بیشتر
این پژوهش بهمنظور تعیین میزان انرژی مصرفی در مراحل مختلف فرآوری چای سیاه در کارخانههای چایسازی استان گیلان اجرا شده است. انرژی مستقیم (انرژی حرارتی و الکتریسیته) و انرژی غیر مستقیم (انرژی نیروی انسانی، استهلاک و روان کننده‌ها) در 9 کارخانه چایسازی شامل 4 کارخانه گازوئیل سوز و 5 کارخانه گازسوز، اندازهگیری و ارزیابی شد. نتایج نشان میدهد که حدود 70 درصد انرژی مصرفی در فرآیند تولید چای سیاه مربوط به انرژی حرارتی است که از این مقدار، 31 درصد در مرحلۀ پلاس و 69 درصد در مرحلۀ خشککردن مصرف میشود. مقدار انرژی حرارتی مصرفی در کارخانههای چایسازی گازسوز حدود 5 درصد کمتر از کارخانههای گازوئیل سوز بهدست آمد. سهم انرژی الکتریکی از کل انرژی مصرفی در فرآیند تولید چای سیاه، 28 درصد است؛ عملیات پلاس و مالش و کورۀ هوای گرم به ترتیب با 16/58، 58/16 و 39/11 درصد بیشترین مقدار مصرف انرژی الکتریکی در فرآیند تولید چای سیاه را دارند. نیروی انسانی، کمترین سهم انرژی مصرفی در تولید چای سیاه در کارخانههای چایسازی را دارد. عوامل مهم و مؤثر بر تلفات انرژی در کارخانههای چایسازی عبارتاند از: طراحی نامناسب کورهها فرسودگی کورهها، استفاده نکردن از عایق‌بندی مناسب در کورهها و ساختار نامناسب قطعات مکانیکی. طراحی کوره‌های جدید متناسب با سوخت مصرفی، عایق‌بندی کورهها و دستگاههای خشککن موجود، اصلاح سیستم برق کارخانههای چایسازی می‌تواند نقشی مهم در کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید چای سیاه داشته باشد.
مقاله پژوهشی
مجید اصغری چنار؛ محمد هاشم رحمتی؛ شهرام نوروزیه؛ عباس رضایی اصل
چکیده
کدو یکی از محصولات تابستانی است که در بعضی از استان‌های کشور ایران کشت می‌گردد. تخم کدو حاوی مقادیر بالای روغن و پروتئین است. از آنجاییکه در ایران بیشتر زمین‌هایی که به کشت کدوی تخم آجیلی اختصاص می‌یابند مساحت کمی دارند، برداشت مکانیزه این محصول با دستگاههای بزرگ امکان‌پذیر نیست. بذرگیری این محصول با دستگاههای بزرگ استخراج ...
بیشتر
کدو یکی از محصولات تابستانی است که در بعضی از استان‌های کشور ایران کشت می‌گردد. تخم کدو حاوی مقادیر بالای روغن و پروتئین است. از آنجاییکه در ایران بیشتر زمین‌هایی که به کشت کدوی تخم آجیلی اختصاص می‌یابند مساحت کمی دارند، برداشت مکانیزه این محصول با دستگاههای بزرگ امکان‌پذیر نیست. بذرگیری این محصول با دستگاههای بزرگ استخراج تخم کدو نیز مقرون به صرفه نیست. در این شرایط، استخراج تخم کدو نیاز به دستگاه‌هایی در اندازههای کوچک دارد. در این تحقیق یک دستگاه استخراج تخم کدو مناسب با سطوح کوچک زیر کشت کدوی آجیلی در کشور ساخته و ارزیابی شد. درارزیابی دستگاه، اثر سرعت دورانی استوانۀ جداکننده (70، 65 و 55 دور در دقیقه)، زاویۀ استقرار استوانۀ جداکننده (صفر درجه، سه درجه شیب منفی)، ابعاد روزنه (1×3، 2×2 و 3×3 سانتی‌متر) روی عملکرد دستگاه (مقدار تخم کدوی استخراج شده و مقدار تخم کدوی هدررفته) بررسی شد. در این تحقیق، آزمایش‌ها بهصورت فاکتوریل با سه فاکتور در سه تکرار و در قالب طرح کاملاً تصادفی اجرا شد. تجزیه و تحلیل دادهها ونتایج بهدست آمده نشان میدهد که تأثیر سرعت دورانی و زاویۀ استقرار استوانۀ جداکننده بر جدا شدن تخم کدودر سطح 05/0 معنی‌دار است و اثر سرعت دورانی استوانۀ خردکن بر شکستگی دانه معنی‌دارنیست. همچنین، با توجه به مقدار تخم کدوی استخراج شده و تلفات تخم کدو، بهترین سرعت برای استوانۀ جداکننده 55 دور بر دقیقه با ابعاد روزنه 2×2 سانتی‌متر و زاویۀ استقرار صفر درجه بهدست آمد.
مقاله پژوهشی
هرمز اسدی؛ محمد رضا مستوفی سرکاری
چکیده
اهداف تحقیق شامل برآورد هزینه و درآمد کمباینداران و تعیین شاخصهای سودآوری استفاده از کمباین‌ها در راستای منافع کشاورزان است. این مطالعه در استان تهران اجرا و از طرح آماری کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار استفاده شد. فرضیۀ اساسی پژوهش آن است که آیا استفاده از کمباین‌های موجود صرفۀ اقتصادی دارد؟ ...
بیشتر
اهداف تحقیق شامل برآورد هزینه و درآمد کمباینداران و تعیین شاخصهای سودآوری استفاده از کمباین‌ها در راستای منافع کشاورزان است. این مطالعه در استان تهران اجرا و از طرح آماری کرت‌های دوبار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار استفاده شد. فرضیۀ اساسی پژوهش آن است که آیا استفاده از کمباین‌های موجود صرفۀ اقتصادی دارد؟ برای دستیابی به اهداف و فرضیه تحقیق از روش بودجهبندی جزئی شامل تحلیل ارزش کنونی منافع، آزمون اقتصادی و غیراقتصادی بودن جایگزینی کمباین‌ها در شرایط میانگین و حداکثر برداشت و تحلیل نرخ بازده نهایی (MRR) استفاده شد. بهمنظور تعیین اختلاف معنیداری هزینه و درآمدها از لحاظ آماری، از تحلیل تجزیه واریانس استفاده شد. نوع کمباین به‌عنوان تیمار در چهار سطح شامل کمباین کلاس اس 68، کمباین جاندیر 955،کمباین جاندیر 1165، و کمباین نیوهلند TC-56بوده است. نتایج تحقیق نشان میدهد در شرایط میانگین برداشت، کمباین جاندیر 955 نسبت به سایر سطوح تیمار دارای سود بیشتر و هزینۀ کمتر است. نرخ بازده نهایی جایگزینی کاربرد کمباین جاندیر 955 با سایر سطوح تیمار بالاتر از 9/73 درصد و بیشتر از نرخ جایگزینی سایر سطوح تیمار است. در شرایط حداکثر برداشت، معلوم شد کمباین نیوهلند نسبت به سایر سطوح تیمار دارای سود بیشتری است. نرخ بازده نهایی جایگزینی کاربرد کمباین نیوهلند با سایر سطوح تیمار بالاتر از 2/79 درصد محاسبه شده است. در سطح احتمال 5 درصد، بین هزینه سطوح تیمار اختلاف معنیداری از لحاظ آماری وجود دارد ولی درآمد سطوح تیمار اختلاف معنیداری از لحاظ آماری نشان نمی‌دهند.
مقاله پژوهشی
میثم لسانی؛ سعید مینایی؛ جعفر مساح؛ رضا صالحی
چکیده
امروزه یکی از راه‌های مهم توسعۀ کشت سبزیها، گسترش دانش و تجهیزات تولید گیاهان پیوندی است. این بخش در حوزۀ مهندسی تجهیزات کشاورزی قرار گرفته و بررسی مکانیک برش اینگونه گیاهان از ابتدایی‌ترین گام‌ها در این زمینه است. در این پژوهش، با انتخاب دو گیاه گوجه‌فرنگی و بادنجان، دو سبزی مهم و پر تولید، اثر عواملی مانند نوع تیغه، سرعت ...
بیشتر
امروزه یکی از راه‌های مهم توسعۀ کشت سبزیها، گسترش دانش و تجهیزات تولید گیاهان پیوندی است. این بخش در حوزۀ مهندسی تجهیزات کشاورزی قرار گرفته و بررسی مکانیک برش اینگونه گیاهان از ابتدایی‌ترین گام‌ها در این زمینه است. در این پژوهش، با انتخاب دو گیاه گوجه‌فرنگی و بادنجان، دو سبزی مهم و پر تولید، اثر عواملی مانند نوع تیغه، سرعت بارگذاری، زاویۀ تمایل و زاویۀ اریب برش بر دو شاخص مهم برش یعنی بیشینۀ نیروی برش و انرژی برش ساقۀ گیاه در مرحلۀ پیوندزنی بررسی شده است. نتایج آزمایش‌ها نشان میدهد بیشینۀ نیروی ویژۀ برش ساقه در محدودۀ 2/0 تا 5/5 نیوتن بر میلیمتر قطر ساقه و انرژی ویژۀ برش در محدوده 2/0 تا 5 میلیژول بر میلیمتر مربع از سطح مقطع ساقه است. همچنین مشخص شد که از میان عوامل مورد بررسی، فقط نوع تیغه و زاویۀ تمایل آن بر نیرو و انرژی برش تأثیرگذار هستند. از میان انواع تیغۀ رایج در پیوندزدن سبزیها، تیغۀ اصلاح صورت نیازمند کمترین نیروی برش است و افزایش زاویۀ تمایل در یکنواختتر کردن برش مفید است.
مقاله پژوهشی
محبوبه روزبهانی؛ محمدجواد شیخ داوودی؛ عباس عساکره
چکیده
یکی از رویکردهای اساسی برای بهدست آوردن بیشینه سود و حفاظت از منابع زیستی، ارزیابی تناسب اراضی است. هدف از این تحقیق ارزیابی تناسب اراضی شهرستان اهواز برای کشت گندم آبی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی است. در ابتدا نیازهای بوم‌شناختی، زراعی و سایر عوامل و نیز شاخصهای مؤثر در کشت گندم آبی بر اساس ...
بیشتر
یکی از رویکردهای اساسی برای بهدست آوردن بیشینه سود و حفاظت از منابع زیستی، ارزیابی تناسب اراضی است. هدف از این تحقیق ارزیابی تناسب اراضی شهرستان اهواز برای کشت گندم آبی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی است. در ابتدا نیازهای بوم‌شناختی، زراعی و سایر عوامل و نیز شاخصهای مؤثر در کشت گندم آبی بر اساس ویژگی و شرایط منطقه تعیین شد. شاخصهای قابلیت نفوذپذیری خاک، بافت خاک، EC، pH، شیب و جهت شیب، فاصله تا بازار، راه‌های ارتباطی و درآمد خالص انتخاب شدند. دادهها از طریق پرسشنامه از کشاورزان و کارشناسان و نهادهای مختلف جمع‌آوری شد. نتایج بررسیها نشان میدهد زیر معیارهای اقتصادی و خصوصیات خاک بیشترین وزن را دارند. درآمد خالص با وزن 316/0 در رتبه اول قرار گرفته است. متوسط درآمد خالص و نسبت فایده به هزینه در منطقه به-ترتیب 2/10 میلیون ریال در هکتار و 44/0 بهدست آمده است. بیشترین هزینۀ مصرفی در تولید گندم مربوط به ماشینها و ادوات است. بر اساس تلفیق لایهها و ارزیابی تناسب اراضی، مشخص شد که 1/11 درصد منطقه بسیار مناسب، 5/32 درصد مناسب، 4/30 درصد متوسط و 0/26 درصد نامناسب برای کشت گندم است.
مقاله پژوهشی
محمدحسین سعیدی راد؛ سعید ظریف نشاط
چکیده
بخش بزرگی از هزینه‌های تولید سیب‌زمینی مربوط به مرحلۀ برداشت است. این تحقیق بهمنظور مقایسۀ فنی عملکرد ماشین‌های برداشت در روشهای مختلف کشت سیب‌زمینی بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این تحقیق تأثیر روش کاشت در دو سطح (کاشت با سیب‌زمینی‌کار دو ردیفه ساخت داخل و کاشت با سیب‌زمینی‌کار ...
بیشتر
بخش بزرگی از هزینه‌های تولید سیب‌زمینی مربوط به مرحلۀ برداشت است. این تحقیق بهمنظور مقایسۀ فنی عملکرد ماشین‌های برداشت در روشهای مختلف کشت سیب‌زمینی بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی اجرا شد. در این تحقیق تأثیر روش کاشت در دو سطح (کاشت با سیب‌زمینی‌کار دو ردیفه ساخت داخل و کاشت با سیب‌زمینی‌کار شش ردیفه وارداتی)، روش برداشت در سه سطح (استفاده از سیب‌زمینی‌کن دو ردیفه و جمع‌آوری سیب‌زمینی با کارگر، استفاده از کمباین کششی برداشت سیب‌زمینی و استفادۀ تلفیقی از سیب‌زمینی‌کن دو ردیفه و کمباین کششی برداشت سیب‌زمینی)، رطوبت خاک در دو سطح (11 و 15 درصد) بر انرژی مصرفی در واحد سطح (انرژی سوخت و کارگری در مرحله برداشت)، ضایعات حین برداشت، مصرف سوخت و ظرفیت مزرعه‌ای بررسی شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که بالاترین ظرفیت مزرعه‌ای و بازده بهترتیب به‌مقدار 59/0 هکتار در ساعت و 1/81 درصد در روش برداشت تلفیقی بهدست آمده است. پایین‌ترین ظرفیت مزرعه‌ای در برداشت با استفاده از سیب‌زمینی‌کن دو ردیفه اتفاق افتاده در حالی‌که پایین‌ترین میزان بازده به‌مقدار 49/65 درصد متعلق به برداشت با استفاده از کمباین کششی است. بیشترین و کمترین درصد محصول باقیمانده در سطح مزرعه، به میزان 38/3 و صفر درصد، بهترتیب متعلق به روش برداشت تلفیقی و روش برداشت استفاده از سیب‌زمینی‌کن دو ردیفه و جمع‌آوری با کارگر بهدست آمده است. نتایج تحقیق همچنین نشان می-دهد که افزایش رطوبت از 11 به 15 درصد موجب افزایش انرژی مصرفی در هر سه روش برداشت میشود و بیشترین میزان مصرف انرژی مربوط به استفاده از سیب‌زمینی‌کن دو ردیفه و رطوبت 15 درصد است.
مقاله پژوهشی
دادگر محمدی؛ صادق افضلی نیا
چکیده
این تحقیق در تناوب گندم-پنبه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب به‌مدت چهار سال اجرا و از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار (بیخاکورزی، کمخاکورزی و خاکورزی مرسوم) و چهار تکرار استفاده شد. در این تحقیق، روشهای مختلف خاکورزی از نظر اقتصادی با هم مقایسه شدند. با برآورد هزینه‌ها و درآمدهای تیمارهای مختلف و با استفاده از روش ...
بیشتر
این تحقیق در تناوب گندم-پنبه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب به‌مدت چهار سال اجرا و از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار (بیخاکورزی، کمخاکورزی و خاکورزی مرسوم) و چهار تکرار استفاده شد. در این تحقیق، روشهای مختلف خاکورزی از نظر اقتصادی با هم مقایسه شدند. با برآورد هزینه‌ها و درآمدهای تیمارهای مختلف و با استفاده از روش ارزش کنونی خالص تغییرات بازده برنامه‌ای، سودمندترین تیمار انتخاب شد. در تصمیم‌گیری برای انتخاب شیوة خاکورزی مناسب، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد عملکرد گندم و پنبه در تیمارهای مختلف خاکورزی در اکثر سال‌هایی که تحقیق ادامه داشته است، اختلاف معنیداری با هم ندارند. روشهای کمخاکورزی و بیخاکورزی، در مقایسه با خاکورزی مرسوم، هزینه‌های تولید را بهترتیب 5 و 10 درصد کاهش داده‌اند. روشهای کمخاکورزی و بیخاکورزی، در مقایسه با خاکورزی مرسوم، مصرف سوخت را بهترتیب به‌‌میزان 60 و 77 درصد کاهش داده‌اند. در روشهای کمخاکورزی و بیخاکورزی ظرفیت مزرعه‌ای مؤثر افزایش چشم‌گیری دارد، به‌‌طوری‌‌که زمان عملیات تهیة زمین در مقایسه با خاکورزی مرسوم بهترتیب 62 و 74 درصد کاهش یافت. ارزش فعلی بازده برنامه‌ای در روش خاکورزی مرسوم (53662 هزار ریال) نسبت به ارزش فعلی بازده برنامه‌ای در روشهای کمخاکورزی (46379 هزار ریال) و بیخاکورزی (38149 هزار ریال) بیشترین مقدار است. با لحاظ کردن مجموعه‌ای از عوامل در تصمیم‌گیری، اولاً عملکرد در واحد سطح (312/0)، هزینة تولید (221/0) و مصرف آب (219/0) بیشترین وزن را در تصمیم‌گیری کشاورزان در انتخاب شیوة خاکورزی دارند و ثانیاً سیستم‌های خاکورزی حفاظتی در اولویت بالاتری قرار دارند.
مقاله پژوهشی
آتنا کشوری؛ افشین مرزبان
چکیده
برنامه‌ریزی برای توسعه مکانیزاسیون از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در توسعه بخش کشاورزی است. بنابراین آگاهی از وضعیت مکانیزاسیون هر منطقه می‌تواند به برنامه‌ریزان کمک کند تا اصولی‌ترین روش برنامه‌ریزی را برای به حداقل رساندن نابرابری‌هایی منطقه‌ای بهکار گیرند. تحلیل خوشه‌ای ابزار برنامه‌ریزی است و این امکان را میدهد تا بر مبنای ...
بیشتر
برنامه‌ریزی برای توسعه مکانیزاسیون از مهم‌ترین مؤلفه‌ها در توسعه بخش کشاورزی است. بنابراین آگاهی از وضعیت مکانیزاسیون هر منطقه می‌تواند به برنامه‌ریزان کمک کند تا اصولی‌ترین روش برنامه‌ریزی را برای به حداقل رساندن نابرابری‌هایی منطقه‌ای بهکار گیرند. تحلیل خوشه‌ای ابزار برنامه‌ریزی است و این امکان را میدهد تا بر مبنای همگنی موجود بین مناطق، آنها را به شیوه‌ای مناسب طبقه‌بندی، تفسیر و تبیین کند. بهمنظور پهنه‌بندی توزیع توان تراکتوری مورد نیاز در کشاورزی استان خوزستان از خوشه‌بندی FCM استفاده شد. برای ارزیابی عملکرد خوشه‌بندی از چهار تابع اعتبارسنجی، ضریبتقسیم‌بندی و آنتروپی تقسیم‌بندی فازی و دو تابع بر مبنای مفهوم تراکم درون خوشه‌ها و جداشدگی خوشه‌ها استفاده گردید. بر اساس نتایج اعتبارسنجی، تعداد بهینه خوشه‌ها 2 بهدست آمد. مقدار درجه عضویت بالاتر از ۴۰ درصد به‌عنوان حد پایین تعلق پذیری شهرستان‌های استان به هر خوشه در نظر گرفته شد. بر این اساس خوشۀ 1 و 2 بهترتیب 16 و 18 عضو دارد. تحلیل مکانی خوشههای ایجاد شده نشان میدهد که نواحی شمالی و شرقی استان در خوشۀ یک قرار دارند و از نظر دسترسی به توان در وضعیت مناسبی نیستند و از نظر نیاز به توزیع توان تراکتوری در اولویت قرار دارند. نواحی مرکز تا جنوب و بخش‌هایی از شرق استان در خوشۀ دو قرار دارند و وضعیت موجود آنها در خصوص دسترسی به توان، نسبتاً مناسب‌تر است.
