نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 محقق بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، پژوهشکده چای، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، لاهیجان، ایران
2 استاد موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
این پژوهش بهمنظور تعیین میزان انرژی مصرفی در مراحل مختلف فرآوری چای سیاه در کارخانههای چایسازی استان گیلان اجرا شده است. انرژی مستقیم (انرژی حرارتی و الکتریسیته) و انرژی غیر مستقیم (انرژی نیروی انسانی، استهلاک و روان کنندهها) در 9 کارخانه چایسازی شامل 4 کارخانه گازوئیل سوز و 5 کارخانه گازسوز، اندازهگیری و ارزیابی شد. نتایج نشان میدهد که حدود 70 درصد انرژی مصرفی در فرآیند تولید چای سیاه مربوط به انرژی حرارتی است که از این مقدار، 31 درصد در مرحلۀ پلاس و 69 درصد در مرحلۀ خشککردن مصرف میشود. مقدار انرژی حرارتی مصرفی در کارخانههای چایسازی گازسوز حدود 5 درصد کمتر از کارخانههای گازوئیل سوز بهدست آمد. سهم انرژی الکتریکی از کل انرژی مصرفی در فرآیند تولید چای سیاه، 28 درصد است؛ عملیات پلاس و مالش و کورۀ هوای گرم به ترتیب با 16/58، 58/16 و 39/11 درصد بیشترین مقدار مصرف انرژی الکتریکی در فرآیند تولید چای سیاه را دارند. نیروی انسانی، کمترین سهم انرژی مصرفی در تولید چای سیاه در کارخانههای چایسازی را دارد. عوامل مهم و مؤثر بر تلفات انرژی در کارخانههای چایسازی عبارتاند از: طراحی نامناسب کورهها فرسودگی کورهها، استفاده نکردن از عایقبندی مناسب در کورهها و ساختار نامناسب قطعات مکانیکی. طراحی کورههای جدید متناسب با سوخت مصرفی، عایقبندی کورهها و دستگاههای خشککن موجود، اصلاح سیستم برق کارخانههای چایسازی میتواند نقشی مهم در کاهش مصرف انرژی در فرآیند تولید چای سیاه داشته باشد.
کلیدواژهها