شناسنامه علمی شماره
دوره 22، شماره 77 ، خرداد 1400
مقاله پژوهشی
محمد عسکری؛ غلامحسین شاهقلی؛ یوسف عباسپور گیلانده
چکیده
در این تحقیق، نیروهای مقاوم افقی، عمودی و جانبی وارد بر زیرشکن کجساق در حالتهای تک شاخه و دو شاخه در چهار سرعت پیشروی 8/1، 3/2، 9/2 و 5/3 کیلومتر بر ساعت و در عمق ثابت40 سانتیمتر بررسی شد. آزمایشهای مزرعهای بر پایۀ طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. نیروهای افقی، عمودی و جانبی در هر آزمایش اندازهگیری و ثبت ...
بیشتر
در این تحقیق، نیروهای مقاوم افقی، عمودی و جانبی وارد بر زیرشکن کجساق در حالتهای تک شاخه و دو شاخه در چهار سرعت پیشروی 8/1، 3/2، 9/2 و 5/3 کیلومتر بر ساعت و در عمق ثابت40 سانتیمتر بررسی شد. آزمایشهای مزرعهای بر پایۀ طرح بلوکهای کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. نیروهای افقی، عمودی و جانبی در هر آزمایش اندازهگیری و ثبت شدند. نتایج بررسیها نشان میدهد که با افزایش سرعت پیشروی از 8/1 به 5/3 کیلومتر برساعت، نیروهای مقاوم افقی، عمودی و جانبی به ترتیب در حالت تک شاخه به میزان 14، 5/3 و 1 درصد و در حالت دو شاخه به میزان 13، 2/1 و 5/11 درصد افزایش مییابند. همچنین، با مقایسۀ این نیروها مشخص شد که نیروی مقاوم افقی حالت دو شاخه بیش از دو برابر حالت تک شاخه، نیروی مقاوم عمودی بیشتر از حالت تک شاخه اما نه دو برابر آن و نیروی مقاوم جانبی حالت دو شاخه بسیار کمتر از نیروی مقاوم جانبی حالت تک شاخه است. در حالت کلی، توصیه میشود که با استفاده از دو شاخۀ توأم کجساق به جای انواع تک شاخۀ آن، میزان نفوذ شاخهها را در خاک افزایش و نیروی جانبی را کاهش دهیم و تعادل جانبی مجموعه تراکتور- زیرشکن را بهبود بخشیم.
مقاله پژوهشی
محمدعلی رستمی؛ ناصر طاهری خراسانی
چکیده
سم‌پاش‌های زراعی و باغی موجود در بازار برای سم‌پاشی درختان خرما با ارتفاع زیاد مناسب نیستند. در این تحقیق، یک سمپاش توربینی به منظور سم‌پاشی درختان مرتفع خرما در منطقۀ بم، بهینه‌سازی و عملکرد آن ارزیابی و با عملکرد دو نوع سمپاش کششی و فرغونی لانس‌دار رایج در منطقه مقایسه شد. برای ارزیابی قابلیتهای سم‌پاشها، هشت پارامتر ...
بیشتر
سم‌پاش‌های زراعی و باغی موجود در بازار برای سم‌پاشی درختان خرما با ارتفاع زیاد مناسب نیستند. در این تحقیق، یک سمپاش توربینی به منظور سم‌پاشی درختان مرتفع خرما در منطقۀ بم، بهینه‌سازی و عملکرد آن ارزیابی و با عملکرد دو نوع سمپاش کششی و فرغونی لانس‌دار رایج در منطقه مقایسه شد. برای ارزیابی قابلیتهای سم‌پاشها، هشت پارامتر مهم بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد، کیفیت پاشش سمپاش توربینی بهینه‌سازی شده بهتر از کیفیت پاشش هر دو نوع سمپاش لانس‌دار مورد مطالعه است؛ ضریب کیفیت سم‌پاشی برای سمپاش توربینی 1/81 و برای سم‌پاش‌های لانس‌دار تراکتوری و فرغونی به ترتیب 3/3 و 3/84 به دست آمد. در سمپاش توربینی، نسبت به دو نوع سمپاش لانس‌دار، نشست سم روی زمین به میزان 75 درصد کمتر ولی باد بردگی سم بیشتر بود. میزان مصرف محلول در سمپاش توربینی نسبت به انواع لانس‌دار حدود 50 درصد کاهش یافت. ظرفیت سم‌پاشی سمپاش توربینی، بدون نیاز به کارگر، 54 درخت در ساعت و برای سم‌پاش‌های کششی و فرغونی لانس‌دار به ترتیب 30 و 27 درخت در ساعت، با یک کارگر، به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان میدهد بهتر است از سمپاش توربینی بهینه‌سازی شده برای سم‌پاشی درختان خرما با ارتفاع مختلف استفاده شود.
مقاله پژوهشی
داود مومنی؛ قاسم زارعی؛ جلال جوادی مقدم
چکیده
کشتهای گلخانهای از جمله فعالیتهای اقتصادی در بخش کشاورزی بوده که به انرژی وابسته است. با توجه به مسائل و مشکلات موجود در سامانههای تولید، انتقال و توزیع الکتریسیته، توسعه نیروگاههای مقیاس کوچک در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق پس از بررسی معایب و محاسن این سامانهها، موارد فنی، اقتصادی ...
بیشتر
کشتهای گلخانهای از جمله فعالیتهای اقتصادی در بخش کشاورزی بوده که به انرژی وابسته است. با توجه به مسائل و مشکلات موجود در سامانههای تولید، انتقال و توزیع الکتریسیته، توسعه نیروگاههای مقیاس کوچک در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق پس از بررسی معایب و محاسن این سامانهها، موارد فنی، اقتصادی و محیط‌زیستی آنها برای استفاده در گلخانههای ایران ارزیابی شدند و در انتها نقش سیاستها و حمایتهای دولت بررسی گردید. برای امکان‌سنجی فنی، اقتصادی و محیط زیستی استفاده از این سامانه در گلخانه، وضعیت بهرهبرداری فنی از این سامانه در گلخانه، مقدار ارزش خالصفعلی، مولفههای درآمدی سرمایهگذاری، مولفههای هزینهای سرمایهگذاری، مقدار انرژی ذخیره شده و آلاینده کربندیاکسید محاسبه شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که به علت کم بودن تعداد نیروهای فنی متخصص برای نصب، راهاندازی، انجام سرویس دورهای و تعمیر سامانه، در صورت بروز مشکل در سامانه، مدت زمان خارج از دسترس بودن سامانه، زیاد خواهد بود. از لحاظ اقتصادی نیز در شرایطی که بتوان با استفاده از حمایتهای دولتی، امکان فروش برق به شبکه سراسری و استفاده از گاز با تعرفه رایگان داشت، کاربرد آن کاملا مقرون به صرفه خواهد بود. این موضوع نقش سیاستها و تسهیلات تشویقی دولت را در اقتصادی شدن این پروژهها نشان میدهد.
مقاله پژوهشی
هوشنگ افضلی گروه؛ فرزاد آزادشهرکی؛ لادن شفیعی
چکیده
اجرای روش‌های خاکورزی حفاظتی علاوه بر این‌که حاصلخیزی خاک را افزایش میدهد، کاهش مصرف انرژی و هزینه تولید را به دنبال دارد. این تحقیق به منظور بررسی شاخصهای انرژی ذرت دانه‌ای در سامانههای مختلف خاکورزی (مرسوم، کمخاکورزی با دیسک، کمخاکورزی با چیزل پکر، بی‌خاک‌ورزی) در مزارع منطقه ارزوئیه در استان کرمان در سال زراعی ...
بیشتر
اجرای روش‌های خاکورزی حفاظتی علاوه بر این‌که حاصلخیزی خاک را افزایش میدهد، کاهش مصرف انرژی و هزینه تولید را به دنبال دارد. این تحقیق به منظور بررسی شاخصهای انرژی ذرت دانه‌ای در سامانههای مختلف خاکورزی (مرسوم، کمخاکورزی با دیسک، کمخاکورزی با چیزل پکر، بی‌خاک‌ورزی) در مزارع منطقه ارزوئیه در استان کرمان در سال زراعی 1396 اجرا شد. برای این‌منظور، پرسشنامه‌ای تهیه و داده‌ها از طریق مصاحبۀ حضوری با کشاورزان جمع‌آوری شد. در این بررسی شاخصهای بازده انرژی، افزوده خالص انرژی، بهرهوری انرژی، انرژی ویژه و کارایی مصرف آب محاسبه و تحلیل شد. نتایج بررسیها نشان داد که بیشترین بازده انرژی (81/1 مگاژول بر هکتار) و بیشترین افزوده خالص انرژی (51402 مگاژول بر هکتار) از کمخاکورزی با دیسک به دست میآید. شاخص بهرهوری انرژی برای سامانههای خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی با دیسک، کمخاکورزی با چیزل پکر و بی‌خاک‌ورزی به ترتیب 115/0، 115/0، 123/0 و 110/0 کیلوگرم به ازای مصرف هر مگاژول انرژی محاسبه شد. بیشترین انرژی ویژه (9 مگاژول بر کیلوگرم) از خاکورزی مرسوم و کمترین انرژی ویژه (1/8 مگاژول بر کیلوگرم) از کمخاکورزی با دیسک حاصل شد. بیشترین کارایی مصرف آب (85/0 کیلوگرم بهازای هر متر مکعب آب) در کمخاکورزی با دیسک دیده شده است. یافته‌های این مطالعه نشان میدهد که در زراعت ذرت دانه‌ای در این منطقه بیشترین مقدار انرژی مصرفی به ترتیب در تأمین آب آبیاری، مصرف کود شیمیایی، بهکارگیری ماشین‌های کشاورزی و سوخت مصرف میشود. اصلاح روش‌های آبیاری، مصرف بهینۀ کودهای شیمیایی و استفاده از سامانههای کمخاکورزی برای تولید ذرت دانه‌ای می‌تواند در بهبود نسبت انرژی و افزایش درآمد کشاورزان منطقه موثر باشد.
مقاله پژوهشی
حمیدرضا صادق نژاد؛ مریم برزنونی؛ حسینعلی شمس آبادی؛ محمد هاشم رحمتی
چکیده
پیش‌برهای ادوات بی‌خاک‌ورزی بهترین وسیله برای عبور از بین بقایای گیاهی هستند که به همراهشیاربازکنها، خاک را برای استقرار بذرآماده میکنند. به همین منظور چهار نوع خاکورز شاخهای در جلوی ردیف‌کار مکانیکی سویا نصب و آزمایشی بر پایه طرح کرتهای خرد شده نواری انجام شد. چهار عامل اصلی شامل خاکورز (پنجهغازی، ناخندار، ...
بیشتر
پیش‌برهای ادوات بی‌خاک‌ورزی بهترین وسیله برای عبور از بین بقایای گیاهی هستند که به همراهشیاربازکنها، خاک را برای استقرار بذرآماده میکنند. به همین منظور چهار نوع خاکورز شاخهای در جلوی ردیف‌کار مکانیکی سویا نصب و آزمایشی بر پایه طرح کرتهای خرد شده نواری انجام شد. چهار عامل اصلی شامل خاکورز (پنجهغازی، ناخندار، قلمی و T وارونه) و سه عامل فرعی سرعت پیشروی تراکتور (8/4، 2/7 و 4/9 کیلومتر بر ساعت) بودند و ردیف‌کار روی فواصل ردیف 50 سانتیمتر تنظیم شد. خاکورز پنجه غازی نسبت به دیگر خاک‌ورزهای مورد بررسی دارای بیشترین عرض و عمق خاکورزی به مقدار 4/24 و 3/7 سانتیمتر بود. نتابج نشان داد خاکورز T وارونه در عمق 5/51 میلی‌متری کاشت با کمترین میزان پراکندگی، اگرچه اختلاف معنی‌داری نداشته ولی بیشترین بازده یکنواختی توزیع بذر روی ردیف به میزان 4/80 % را داشت و افزایش سرعت تغییری در عمق کاشت بذرها ایجاد نکرد اما فاصله طولی بین دو بذر را افزایش داد. همچنین بیشترین شاخص کیفیت دقت کاشت با 7/42 % و کمترین شاخص چندتایی کاشت با 8/46 % مربوط به این تیمار بوده و درصد نکاشت آن نیز به مقدار 5/10 درصد در حدود سایر خاک‌ورزها بوده است. هرچند خاکورز T وارونه بهتر بوده و در سرعت 8/4 کیلومتر بر ساعت کارایی بیشتری را از نظر شاخصهای فنی کاشت داشته است اما خاکورز ناخندار عملکرد محصول بیشتری را باعث شده و سادهتر و کم‌هزینهتر است و از بین بقایای گیاهی راحتتر عبور میکند.
مقاله پژوهشی
عبدالعلی گیلانی؛ نعیم لویمی
چکیده
سطح خاکورزی حفاظتی از یک‌سو و میزان کشت برنج به صورت خشکهکاری از سوی دیگر، با توجه مزایای آنها، در حال افزایش است. این پژوهش با هدف مقایسۀ روش‌های مختلف خاکورزی حفاظتی، به مدت 2 سال (1395-1393) به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در شرایط خشکهکاری برنج اجرا شد. کرتهای اصلی ...
بیشتر
سطح خاکورزی حفاظتی از یک‌سو و میزان کشت برنج به صورت خشکهکاری از سوی دیگر، با توجه مزایای آنها، در حال افزایش است. این پژوهش با هدف مقایسۀ روش‌های مختلف خاکورزی حفاظتی، به مدت 2 سال (1395-1393) به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار، در شرایط خشکهکاری برنج اجرا شد. کرتهای اصلی شامل سه روش خاکورزی-کاشت استفاده از دستگاه خاکورز-کاشت نواری، دو بار دیسک + خطی‌کار و کاشت مستقیم با دستگاه بی‌خاک‌ورز و کرتهای فرعی نیز شامل سه میزان بذر برنج: 50، 75 و 100 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تجزیۀ واریانس نشان داد که روش‌های خاکورزی-کاشت در تمام شاخصهای فنی و اقتصادی اختلاف معنی‌داری داشتند. مقایسۀ میانگینها نیز نشان داد که از نظر سوخت مصرفی، ظرفیت مزرعهای و هزینه هکتاری به ترتیب تیمارهای دوبار دیسک + خطی‌کار با 6/31 لیتر در هکتار، بی‌خاک‌ورزی با 62/1 هکتار بر ساعت و دو بار دیسک + خطی‌کار با 5/1 میلیون ریال بیشترین و تیمارهای خاکورز-کاشت نواری با 6/8 لیتر بر هکتار، دو بار دیسک + خطی‌کار با 48/0 هکتار بر ساعت و خاکورز-کاشت نواری با 1/1 میلیون ریال در هکتار کمترین مقادیر را داشتند. نتایج تجزیۀ واریانس مرکب دو ساله صفات زراعی نشان داد که اثر روش خاکورزی-کاشت فقط بر وزن هزار دانه و شاخص برداشت اثر معنی‌داری دارد و تاثیر آن بر عملکرد و سایر صفات معنی‌داری نیست. از نظر عملکرد، خاکورز-کاشت نواری با 3490 و دو بار دیسک + خطی‌کار با 3344 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند.
مقاله پژوهشی
محمد رحمتیان؛ محمدامین نعمت الهی؛ رضا یگانه؛ احمد شریفی مالواجردی
چکیده
امروزه خاکورزی و مباحث مرتبط با آن برای محققان و کشاورزان اهمیت بالایی دارد. یکی از این مباحث، نیروی کششی است که عوامل زیادی بر آن تأثیر میگذارند. دانستن مقدار تقریبی این نیرو کمک میکند تا مثلاً ماشین‌آلات و ادوات مناسب با شرایط موجود در مزرعه به کار گرفته شود. هدف از این تحقیق استفاده از نتایج حاصل از آزمونهای برش وین ...
بیشتر
امروزه خاکورزی و مباحث مرتبط با آن برای محققان و کشاورزان اهمیت بالایی دارد. یکی از این مباحث، نیروی کششی است که عوامل زیادی بر آن تأثیر میگذارند. دانستن مقدار تقریبی این نیرو کمک میکند تا مثلاً ماشین‌آلات و ادوات مناسب با شرایط موجود در مزرعه به کار گرفته شود. هدف از این تحقیق استفاده از نتایج حاصل از آزمونهای برش وین و نفوذسنج مخروطی به منظور ارائۀ مدلی برای پیشبینی نیروی کششی ابزار خاکورز متقارن (گاوآهن قلمی)، بدون نیاز بهاندازهگیریهای آزمایشگاهی است. بدین منظور چهار مزرعه در نظر گرفته شد و در هر مزرعه آزمایشهای شاخص مخروط و برش وین اجرا گردید. در هر مزرعه با در نظر گرفتن متغیرهای سرعت پیشروی (3، 5، 7 و 9 کیلومتر در ساعت) و عمق خاکورزی (15، 20، 25 و 30 سانتیمتر)، نیروی کششی گاوآهن قلمی به دست آمد. این تحقیق در مزرعه بر اساس آزمایش کرت خرد شده بر پایۀ طرح بلوک کاملاً تصادفی و هر آزمایش در سه تکرار اجرا شد. نتایج بررسیها نشان داد که با افزایش عمق نفوذ از 15 تا 30 سانتیمتر، مقاومت برشی و شاخص مخروط خاک به ترتیب از 62/36 تا 21/48 و از 16/23 تا 86/38 درصد افزایش یافتهاند. با افزایش سرعت پیشروی و عمق خاکورزی، نیروی کششی به ترتیب در حدود 16/30 و 32/25 درصد افزایش یافت. با افزایش رطوبت خاک، مقدار مقاومت کششی 83/47 درصد کاهش یافت. همچنین با افزایش شاخص مخروط و مقاومت برشی خاک، نیروی کششی خاکورز قلمی نیز افزایش پیدا کرد. با توجه به رابطة بین متغیرهای نامبرده شده با نیروی کششی، مدلی با روش سطح پاسخ با استفاده از طرح Historical data به دست آمد. در این مدل، نیروی کششی به عنوان متغیر وابسته و متغیرهای سرعت پیشروی، عمق خاکورزی، شاخص مخروط و مقاومت برشی خاک به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شدند. ضریب تعیین، جذر میانگین مربعات خطا و میانگین خطای تخمین زده شده برای این مدل به ترتیب 97/0 و 49/0 کیلونیوتن و 34/2 درصد به دست آمد که نشان‌دهندۀ دقت بالای مدل برای پیشبینی نیروی کششی است.
