الیاس دهقان؛ سید محمد جواد افضلی
چکیده
کشاورزان برای کاهش مقاومت کششی خاک‌های سنگین رسی، ابتدا زمین را آبیاری می کنند (ماخار) و پس از گاورو شدن خاک، خاک‌ورزی را شروع می کنند. در این پژوهش، پنج روش خاک‌ورزی- کاشت از نظر شاخص‌های مصرف سوخت، مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نفوذی‌پذیری خاک، تعداد بوته در متر مربع، تعداد علفهای هرز وعملکرد دانه گندم، در یک ...
بیشتر
کشاورزان برای کاهش مقاومت کششی خاک‌های سنگین رسی، ابتدا زمین را آبیاری می کنند (ماخار) و پس از گاورو شدن خاک، خاک‌ورزی را شروع می کنند. در این پژوهش، پنج روش خاک‌ورزی- کاشت از نظر شاخص‌های مصرف سوخت، مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نفوذی‌پذیری خاک، تعداد بوته در متر مربع، تعداد علفهای هرز وعملکرد دانه گندم، در یک خاک رسی در استان خوزستان و به روش بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار مقایسه شدند؛ این پنج روش خاک‌ورزی- کاشت عبارت اند از: کاشت به صورت بی‌خاک‌ورزی در خاک خشک بدون ماخار (T1)، یک بار دیسک زدن بدون ماخار + کارندۀ بی‌خاک‌ورز (T2)، ماخار+ کارنده بی‌خاک‌ورز در خاک گاورو (T3)، ماخار+نم‌کاری با کارندۀ بی‌خاک‌ورز (T4) و ماخار+ دوبار دیسکزدن + کاشت با خطی‌کار (T5 شاهد). نتایج بررسیها نشان میدهد که از نظر عملکرد دانه، تیمارهای T5 (شاهد) و T4 بهترتیب با 5287 و 5168 کیلوگرم بر هکتار، از دیگر تیمارها برترند. بیشترین تعداد علفهای هرز با 34/42 بوته در مترمربع در T3 دیده میشود، اما در T5 با وجود آبیاری ماخار، بیشتر علفهای هرز سبز شده با دوبار دیسکزدن از بین رفتهاند و تراکم علفهای هرز به 33/7 بوته در متر مربع رسیده است. بهطور کلی، در صورت وجود آب و فرصت کافی برای ماخار، T4 نسبت به شاهد برتری دارد و دلیل آن حذف آبیاری اول، کاهش مصرف سوخت (از 11/34 به 35/11 لیتر بر هکتار) و کاهش مدت زمان مورد نیاز برای تهیۀ بستر و کاشت بذر (از 91/2 به 4/0 ساعت بر هکتار) است وگرنه روش T2 پیشنهاد میشود که در آن عملکرد دانه (4734 کیلوگرم بر هکتار)، و 30 درصد کاهش در مصرف سوخت و 57 درصد کاهش در مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نسبت به شاهد، برای آن به دست آمده است.
صادق افضلی نیا؛ علی داد کرمی؛ محمدجواد روستا
چکیده
این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار به مدت چهار سال در شهرستان مرودشت فارس اجرا شد. تیمارهای تحقیق عبارت بودند از 1) کمخاکورزی، 2) کشت مستقیم گندم و ذرت به مدت چهار سال، 3) کشت مستقیم گندم در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم وکشت مستقیم ذرت به مدت چهار سال، 4) کشت مستقیم ذرت در سال‌های ...
بیشتر
این تحقیق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با پنج تیمار و چهار تکرار به مدت چهار سال در شهرستان مرودشت فارس اجرا شد. تیمارهای تحقیق عبارت بودند از 1) کمخاکورزی، 2) کشت مستقیم گندم و ذرت به مدت چهار سال، 3) کشت مستقیم گندم در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم وکشت مستقیم ذرت به مدت چهار سال، 4) کشت مستقیم ذرت در سال‌های اول، دوم و چهارم و کشت مرسوم آن در سال سوم و کشت مستقیم گندم به مدت چهار سال و 5) خاک‌ورزی مرسوم. نتایج تحقیق نشان میدهد که روش‌های بی‌خاک‌ورزی و کمخاکورزی، در مقایسه با خاک‌ورزی مرسوم، باعث کاهش مصرف سوخت بهترتیب بهمیزان 80 و 58 درصد شدهاند. ظرفیت مزرعهای موثر برای تهیۀ زمین و کاشت در تیمارهای بی‌خاک‌ورزی و کمخاکورزی، نسبت به تیمار خاک‌ورزی مرسوم، بهترتیب شش و سه برابر گردید. همچنین، روش‌های خاک‌ورزی حفاظتی، باعث افزایش ذخیرۀ رطوبت در خاک، حداکثر بهمیزان 32 درصد، شدهاند. هرچند روش‌های خاک‌ورزی اثر معنیداری بر پایداری خاکدانه‌ها نداشتهاند، اما خاکدانه‌ها در روش‌های حفاظتی دارای شاخص‌های پایدارتری بودند. عملکرد گندم در سه سال اول تحقیق تحت تأثیر معنیدار روش‌های خاک‌ورزی بوده است (در اکثر این سال‌ها، خاک‌ورزی مرسوم عملکرد بیشتری داشت)، اما در سال آخر اختلاف معنیداری بین تیمارها از نظر عملکرد گندم مشاهده نشد.
دادگر محمدی؛ صادق افضلی نیا
چکیده
این تحقیق در تناوب گندم-پنبه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب به‌مدت چهار سال اجرا و از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار (بی‌خاک‌ورزی، کمخاکورزی و خاک‌ورزی مرسوم) و چهار تکرار استفاده شد. در این تحقیق، روش‌های مختلف خاک‌ورزی از نظر اقتصادی با هم مقایسه شدند. با برآورد هزینه‌ها و درآمدهای تیمارهای مختلف و با استفاده از روش ...
بیشتر
این تحقیق در تناوب گندم-پنبه در ایستگاه تحقیقات کشاورزی داراب به‌مدت چهار سال اجرا و از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تیمار (بی‌خاک‌ورزی، کمخاکورزی و خاک‌ورزی مرسوم) و چهار تکرار استفاده شد. در این تحقیق، روش‌های مختلف خاک‌ورزی از نظر اقتصادی با هم مقایسه شدند. با برآورد هزینه‌ها و درآمدهای تیمارهای مختلف و با استفاده از روش ارزش کنونی خالص تغییرات بازده برنامه‌ای، سودمندترین تیمار انتخاب شد. در تصمیم‌گیری برای انتخاب شیوة خاک‌ورزی مناسب، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد عملکرد گندم و پنبه در تیمارهای مختلف خاک‌ورزی در اکثر سال‌هایی که تحقیق ادامه داشته است، اختلاف معنیداری با هم ندارند. روش‌های کمخاکورزی و بی‌خاک‌ورزی، در مقایسه با خاک‌ورزی مرسوم، هزینه‌های تولید را بهترتیب 5 و 10 درصد کاهش دادهاند. روش‌های کمخاکورزی و بی‌خاک‌ورزی، در مقایسه با خاک‌ورزی مرسوم، مصرف سوخت را بهترتیب بهمیزان 60 و 77 درصد کاهش دادهاند. در روش‌های کمخاکورزی و بی‌خاک‌ورزی ظرفیت مزرعهای مؤثر افزایش چشم‌گیری دارد، به‌‌طوری‌‌که زمان عملیات تهیة زمین در مقایسه با خاک‌ورزی مرسوم بهترتیب 62 و 74 درصد کاهش یافت. ارزش فعلی بازده برنامه‌ای در روش خاک‌ورزی مرسوم (53662 هزار ریال) نسبت به ارزش فعلی بازده برنامه‌ای در روش‌های کمخاکورزی (46379 هزار ریال) و بی‌خاک‌ورزی (38149 هزار ریال) بیشترین مقدار است. با لحاظ کردن مجموعه‌ای از عوامل در تصمیم‌گیری، اولاً عملکرد در واحد سطح (312/0)، هزینة تولید (221/0) و مصرف آب (219/0) بیشترین وزن را در تصمیم‌گیری کشاورزان در انتخاب شیوة خاک‌ورزی دارند و ثانیاً سیستم‌های خاک‌ورزی حفاظتی در اولویت بالاتری قرار دارند.
سعید ظریف نشاط؛ محمدحسین سعیدی راد؛ صمد نظرزاده اوغاز؛ عباس مهدی نیا
چکیده
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- ...
بیشتر
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- تندر (نمونهای از کارندههای ساخت ایران) و 4- سیماتو. پارامترهای مورد بررسی در این طرح عبارتاند از: ظرفیت مزرعهای کارندهها، میزان صدمات مکانیکی وارده به بذرها، ضریب یکنواختی عمق کاشت بذر، عملکرد گندم، درصد سبز شدن بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که تیمارهای آزمایشی بر ضریب یکنواختی توزیع عمقی بذر، ظرفیت مزرعهای و شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد و بر درصد جوانهزنی بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار دارد ولی بر وزن هزار دانه و صدمات مکانیکی به بذر تأثیری معنیداری ندارد. مشخص شد که کاشت با بذرکار اسفوجیا بهترین نتایج را از نظر یکنواختی عمق کاشت بذر و تعداد سنبله در متر مربع بهدست میدهد. بذرکارهای اسفوجیا و تندر ساخت شرکت برزگر همدان از نظر درصد جوانهزنی، عملکرد، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت بهترتیب بهترین نتایج را بهدست دادهاند.
