نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 محقق و عضو هیات علمی مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

2 محقق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

چکیده

کشاورزان برای کاهش مقاومت کششی خاک‌های سنگین رسی، ابتدا زمین را آبیاری می ­کنند (ماخار) و پس از گاورو شدن خاک، خاک‌ورزی را شروع می کنند. در این پژوهش، پنج روش خاک‌ورزی- کاشت از نظر شاخص‌های مصرف سوخت، مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نفوذی‌پذیری خاک، تعداد بوته در متر مربع، تعداد علف‌های هرز وعملکرد دانه گندم، در یک خاک رسی در استان خوزستان و به روش بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار مقایسه شدند؛ این پنج روش خاک‌ورزی- کاشت عبارت اند از: کاشت به ­صورت بی‌خاک‌ورزی در خاک خشک بدون ماخار (T1)، یک بار دیسک ­زدن بدون ماخار + کارندۀ بی‌خاک‌ورز (T2)، ماخار+ کارنده بی‌خاک‌ورز در خاک گاورو (T3)، ماخار+نم‌کاری با کارندۀ بی‌خاک‌ورز (T4)  و ماخار+ دوبار دیسک­زدن + کاشت با خطی‌کار (T5 شاهد). نتایج بررسی­ها نشان می­دهد که از نظر عملکرد دانه، تیمارهای T5 (شاهد) و T4 به­ترتیب با 5287 و 5168 کیلوگرم بر هکتار، از دیگر تیمارها برترند. بیشترین تعداد علف‌های هرز با 34/42 بوته در مترمربع در T3 دیده­ می­شود، اما در T5 با وجود آبیاری ماخار، بیشتر علف‌های هرز سبز شده با دوبار دیسک­زدن از بین رفته­اند و تراکم علف­های هرز به 33/7 بوته در متر مربع رسیده ­است. به­طور کلی، در صورت وجود آب و فرصت کافی برای ماخار، T4 نسبت به شاهد برتری دارد و دلیل آن حذف آبیاری اول، کاهش مصرف سوخت (از 11/34 به 35/11 لیتر بر هکتار) و کاهش مدت زمان مورد نیاز برای تهیۀ بستر و کاشت بذر (از 91/2 به 4/0 ساعت بر هکتار) است وگرنه روش T2 پیشنهاد می‌شود که در آن عملکرد دانه (4734 کیلوگرم بر هکتار)، و 30 درصد کاهش در مصرف سوخت و 57 درصد کاهش در مدت زمان مورد نیاز برای تهیه بستر و کاشت بذر، نسبت به شاهد، برای آن به ­دست آمده است.

کلیدواژه‌ها

Ahmadi, I., & Ghaur, H. (2015). Effects of soil moisture content and tractor wheeling intensity on traffic-induced soil compaction. Journal of Central European Agriculture, 16(4), p. 489-502.
 
Amini, A., Rajaie, M., & Farsinezhad, K. (2014). Effects of different plant residue under different tillage practices on yield and yield components of wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Plant Ecophysiology, 6, p. 27-37. (in Persian)
 
Bagherieh, A. R., & Farsijani, A. (2015). The effect of moisture content on the shear strength parameters of plastic fine soils. Modares Civil Engineering Journal. 14(3), p. 31-41.
 
Baker, C. J., Saxton, K. E., & Ritchie, W. R. (2002). No-tillage Seeding. Science and Practice. CAB International. New York.
 
Brown, N. J., & North, P. F. (1984). Tillage under controlled conditions: its effect on emergence and yield of spring barley. The Journal of Agricultural Science, 102, p. 181-189.
 
Canakci, M., Karayel, D., Popakci, M., & Koc, A. (2009). Performance of a no-till seeder under dry and wet soil conditions. Applied Engineering in Agriculture, 25, p. 459-465.
 
Chhokar, R. S., Sharma, R. K., Jat, G. R., Pundir, A. K., & Gathala, M. K. (2007).  Effect of tillage and herbicides on weeds and productivity of wheat under rice–wheat growing system. Crop Protection, 26, p. 1689-1696.
 
Dehghan, E., & Almasi, M. (2009). Comparison of some technical indexes on conventional tillage with reduced tillage methods. JWSS- Isfahan University of Technology, 13, p. 679-690. (in Persian)
 
Dehghan, E. (2009). The effects of tillage methods and seed rates on yield and yield components of wheat in south Khouzestan. Research Report. Project No. 88/1220. Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Ahvaz, Iran. (in Persian)
 
Dexter, A. R. and Bird, N. R. A. (2001). Methods for predicting the optimum and the range of soil water contents for tillage based on the water retention curve. Soil and Tillage Research, 57, p. 203-212.
 
Droogers, P., Fermont I. A., & Bouma J. (1996). Effects of ecological soil management on workability and trafficability of a loamy soil in the Netherlands. Geoderma, 73, p. 131-145.
 
Grisso, R. D., Holshouser, D. L., & Pitman, R. M. (2009). Equipment Considerations for No-Till Soybean Seeding. Virginia Polytechnic Institute and State University.
 
Karayel, D., & Özmerzi, A. (2007).  Effect of furrow openers and depth control units of a seeder on field seedling emergence. Mediterranean Agricultural Sciences, 20, p. 153-161.
 
Kepner, R. A., Bainer, R., & Barger, E. L. (1972). Principles of Farm Machinery. The AVI Publication Co., Inc., Westport, Connecticut.
 
Khani, M., Keyhani, A., Parsinejad, M., & Alimardani, R. (2011). Verification and sensitivity analysis of a model for determination of probability of a working day for tillage. International Agrophysics, 25: 27-35.
 
Özmerzi, A., Karayel, D., & Topakci, M. (2002). Effect of sowing depth on precision seeder uniformity. Biosystems Engineering, 82, p. 227-230.
 
Roozbeh, M., & Pooskani, M. (2003). The effect of different tillage methods on wheat yield when in rotation with corn. Iranian Journal of Agricultural Sciences 34, p. 29-38. (in Persian)
 
Rounsevell, M. D. A., & Jones, R. J. A. (1993). A soil and agroclimatic model for estimating machinery workdays: the basic model and climatic sensitivity. Soil Tillage Research. 26, p. 179-191.
 
Sadeghinejhad, H., & Eslami, K. (2006). The comparison of wheat yield under different tillage methods. Journal of Agricultural Sciences, 12, p. 103-112. (in Persian)
 
Uzun, B., Yol, E., Furat, Ş., Topakci, M., Canakci, M., & Karayel, D. (2012). The effects of different tillage methods on the post-wheat second crop sesame: seed yield, energy budget, and economic return. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 36, p. 399-407.
 
Younesi, A. M., Solhjo, A. A., Sharifi, A., Javadi, A., Ashrafizadeh, S. R., & Taki, O. (2015). Conservation tillage and application guide. Research Report. Agricultural Engineering Research Institute. Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran.