شکوفه ساریخانی خرمی؛ صادق افضلی نیا؛ سید عبدالرضا کاظمینی
چکیده
خاکورزی حفاظتی با حفظ منابع آب و خاک، برای رسیدن به کشاورزی پایدار دارای اهمیت است. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خرد شده در سه تکرار در کرتهای ثابت در سالهای زراعی 1399-1396 اجرا شد. فاکتور اصلی سه روش خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی و فاکتور فرعی چهار تیمار قطع آبیاری در مراحل ...
بیشتر
خاکورزی حفاظتی با حفظ منابع آب و خاک، برای رسیدن به کشاورزی پایدار دارای اهمیت است. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خرد شده در سه تکرار در کرتهای ثابت در سالهای زراعی 1399-1396 اجرا شد. فاکتور اصلی سه روش خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی و فاکتور فرعی چهار تیمار قطع آبیاری در مراحل گرده افشانی، شیری شدن دانة گندم و خمیریشدن دانة گندم سیروان و آبیاری کامل به عنوان شاهد بود. در سراسر فصل رشد و پس از برداشت، صفتهای روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و ویژگیهای خاک شامل جرم مخصوص ظاهری، سرعت نفوذ آب، میزان کربن آلی و نیترات خاک اندازه‌گیری شد. نتایج بررسی نشان داد که بین سامانههای خاکورزی از نظر وزن مخصوص ظاهری و سرعت نفوذ آب به خاک اختلاف معنیداری وجود دارد. در سامانة کمخاکورزی کمترین جرم مخصوص ظاهری خاک در هر دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر، و بیشترین سرعت نفوذ آب به خاک برابر با 15/1 میلیمتر بر دقیقه دیده شد. عملکرد دانة گندم در سامانههای کمخاکورزی و بیخاکورزی نسبت به خاکورزی مرسوم بهترتیب 14 و 4/20 درصد کمتر بود، ولی شخمهای عمیق و حفظنشدن بقایای گیاهی در سطح خاک در سامانه خاکورزی مرسوم به کاهش میزان کربن آلی خاک 2/6 و 13 درصد، در مقایسه با سامانههای کمخاکورزی و بیخاکورزی انجامید. با توجه به اینکه تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و عملکرد دانة گندم در تیمار آبیاری کامل با تیمار اعمال قطع آبیاری در مرحله خمیریشدن دانه اختلاف معنیدار نداشت، نتیجهگیری شد که میتوان در شرایط محدودیت آب، بدون کاهش معنیدار در دورۀ رشد و عملکرد، آبیاری را در مرحلـة انتهای پرشدن دانه قطع کرد.
نعیم لویمی؛ الیاس دهقان
چکیده
در بعضی از مناطق کشور که با توجه به شرایط اقلیمی و مزیتهای اقتصادی برنجکاری میشود، بعد از برداشت آن، گندم میکارند. با توجه به مسئله محدودیت زمان، روش کاشت مستقیم گندم، همراه با نگهداری بقایای برنج، میتواند راهکار مناسبی باشد. از طرف مقابل، وجود بقایای برنج میتواند کارکرد دستگاه کاشت مستقیم و در نتیجه عملکرد محصول ...
بیشتر
در بعضی از مناطق کشور که با توجه به شرایط اقلیمی و مزیتهای اقتصادی برنجکاری میشود، بعد از برداشت آن، گندم میکارند. با توجه به مسئله محدودیت زمان، روش کاشت مستقیم گندم، همراه با نگهداری بقایای برنج، میتواند راهکار مناسبی باشد. از طرف مقابل، وجود بقایای برنج میتواند کارکرد دستگاه کاشت مستقیم و در نتیجه عملکرد محصول را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو پروژهبررسی اثر ارتفاع بقایای گیاهی ایستادۀ برنج بر عملکرد گندم در روش کاشت بیخاکورزی با ماشین کارنده مستقیم گاسپاردو به مدت دو سال (95-93) در مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان اجرا شد. روش آزمایش در این تحقیق بر اساس طرح اسپلیت پلات و به صورت بلوکهای کامل تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار طرح‌ریزی و اجرا شد. فاکتور اصلی، ارتفاع بقایای ایستادۀ برنج در سه سطح 25، 35 و 45 سانتیمتر و فاکتور فرعی، مقادیر بذر گندم، در سه سطح 160، 180 و 200 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه عملکرد دانه در اثر مقادیر مختلف ارتفاع کاه‌بن و نیز میزان بذر اختلاف معنیداری دارد اما اثر متقابل دو عامل اختلاف معنیداری ندارد. در اثر ارتفاع کاه‌بن، علاوه بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، بوتۀ سبز شده در واحد سطح و دانه در خوشه اختلاف معنیداری نشان میدهند.مقایسۀ میانگین دو ساله عملکرد دانه بین ارتفاع‌های متفاوت کاه‌بن نشان داد ارتفاع 25 سانتیمتری با 4634 و 45 سانتیمتری با 3894 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین مقادیر را به دست میدهند.همچنین از نظر عملکرد بیولوژیک بین مقادیر ارتفاع‌های کاه‌بن، ارتفاع 25 سانتیمتری با 10524 و 45 سانتیمتری با 8894 کیلوگرم در هکتار بالاترین و پایین‌ترین بودند.
سعید ظریف نشاط؛ محمدحسین سعیدی راد؛ صمد نظرزاده اوغاز؛ عباس مهدی نیا
چکیده
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- ...
بیشتر
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- تندر (نمونهای از کارندههای ساخت ایران) و 4- سیماتو. پارامترهای مورد بررسی در این طرح عبارتاند از: ظرفیت مزرعهای کارندهها، میزان صدمات مکانیکی وارده به بذرها، ضریب یکنواختی عمق کاشت بذر، عملکرد گندم، درصد سبز شدن بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که تیمارهای آزمایشی بر ضریب یکنواختی توزیع عمقی بذر، ظرفیت مزرعهای و شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد و بر درصد جوانهزنی بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار دارد ولی بر وزن هزار دانه و صدمات مکانیکی به بذر تأثیری معنیداری ندارد. مشخص شد که کاشت با بذرکار اسفوجیا بهترین نتایج را از نظر یکنواختی عمق کاشت بذر و تعداد سنبله در متر مربع بهدست میدهد. بذرکارهای اسفوجیا و تندر ساخت شرکت برزگر همدان از نظر درصد جوانهزنی، عملکرد، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت بهترتیب بهترین نتایج را بهدست دادهاند.
جعفر حبیبی‌اصل حبیبی‌اصل؛ عبدالعلی گیلانی
چکیده
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند. برای ارائة بهترین روش خاکورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش ...
بیشتر
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو می‌کند. برای ارائة بهترین روش خاکورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش مصرف سوخت و هزینه‌ها، با حفظ یا افزایش عملکرد محصول و بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، پژوهشی طی دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز بهصورت کرتهای نواری خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نوارهای طولی شامل هفت روش خاکورزی T1= شخم با گاوآهن برگردان‌دار+ دیسک+ ماله (روش مرسوم)، T2= گاوآهن قلمی+ دیسک+ ماله، T3= گاوآهن قلمی+ رتیواتور، T4= دیسک + رتیواتور، T5= دو بار دیسک عمود برهم+ ماله، T6= یک بار رتیواتور و T7= روش بیخاکورزی با استفاده از دستگاه کاشت مستقیم در نظر گرفته شد. نوارهای عرضی نیز شامل فاکتوریل بقایای گیاهی دو رقم برنج عمده منطقه (دانیال و عنبوری) در دو روش کشت برنج (استفاده از روش پادلینگ و روش خشکهکاری مستقیم) بود. پارامترهای مورد اندازه‌گیری و ارزیابی عبارت بودند از مقدار سوخت مصرف شده، زمان مورد نیاز، ظرفیت مزرعهای، میزان خرد و برگردان شدن بقایای برنج، میانگین قطر متوسط وزنی کلوخه‌ها، و عملکرد و اجزای عملکرد گندم. نتایج نشان میدهد که نوع بقایا و روش کاشت برنج قبل از گندم تأثیر معنیداری بر پارامترهای مورد ارزیابی ندارد، ولی بین روش‌های خاکورزی از لحاظ میزان خرد شدن خاک، درصد خرد شدن و برگردان بقایا اختلاف معنیدار است. متوسط عملکرد دانة گندم در تیمارهای سال دوم آزمایش، نسبت به تیمارهای سال اول، به‌طور معنیداری 6/9 درصد کاهش نشان میدهد. به‌طور کلی، بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای کشت گندم پس از برنج در استان خوزستان، بسته به نوع ماشین‌ها و ادوات در دسترس، بهترتیب اولویت، یکی از روش‌های بیخاکورزی یا کمخاکورزی شامل دو بار دیسک + ماله، گاوآهن قلمی+ دیسک + ماله یا یک بار گاوآهن دوار (رتیواتور) به‌جای روش مرسوم پیشنهاد میشود.
