نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

2 استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

در بعضی از مناطق کشور که با توجه به شرایط اقلیمی و مزیت­های اقتصادی برنج­کاری می­شود، بعد از برداشت آن، گندم می­کارند. با توجه به مسئله محدودیت زمان، روش کاشت مستقیم گندم، همراه با نگهداری بقایای برنج، می­تواند راهکار مناسبی باشد. از طرف مقابل، وجود بقایای برنج می­تواند کارکرد دستگاه کاشت مستقیم و در نتیجه عملکرد محصول را تحت تاثیر قرار دهد. از این رو پروژهبررسی اثر ارتفاع بقایای گیاهی ایستادۀ برنج بر عملکرد گندم در روش کاشت بی‌خاک‌ورزی با ماشین کارنده مستقیم گاسپاردو به مدت دو سال (95-93) در مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان اجرا شد. روش آزمایش در این تحقیق بر اساس طرح اسپلیت پلات و به­ صورت بلوک‌های کامل تصادفی با دو فاکتور و در سه تکرار طرح‌ریزی و اجرا شد. فاکتور اصلی، ارتفاع بقایای ایستادۀ برنج در سه سطح 25، 35 و 45 سانتی­متر و فاکتور فرعی، مقادیر بذر گندم، در سه سطح 160، 180 و 200 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس نشان دادکه عملکرد دانه در اثر مقادیر مختلف ارتفاع کاه‌بن و نیز میزان بذر اختلاف معنی‌داری دارد اما اثر متقابل دو عامل اختلاف معنی‌داری ندارد. در اثر ارتفاع کاه‌بن، علاوه بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، بوتۀ سبز شده در واحد سطح و دانه در خوشه اختلاف معنی‌داری نشان می­دهند.مقایسۀ میانگین دو ساله عملکرد دانه بین ارتفاع‌های متفاوت کاه‌بن نشان داد ارتفاع 25 سانتی­متری با 4634 و 45 سانتی­متری با 3894 کیلوگرم در هکتار بیشترین و کمترین مقادیر را به دست می­دهند.همچنین از نظر عملکرد بیولوژیک بین مقادیر ارتفاع‌های کاه‌بن، ارتفاع 25 سانتی­متری با 10524 و 45 سانتی­متری با 8894 کیلوگرم در هکتار بالاترین و پایین‌ترین بودند.

کلیدواژه‌ها

Allmaras, R. R., Douglas, C. L., Rasmussen, P. E., & Baarstad, L. L. (1985). Distribution of small grain residue produced by combines. Agronomy Journal, 77(5), 703-734.
Anon. (2002). National Crop Residue Management Survey. Conservation Technology Information Center. Available at http: //www.ctic.purdue.edu.
 
Bertol, I., Albuquerque, J. A., Leite, D., Amaral, A. J., & Zoldan, W. Jr. (2004). Propriedades físicas do solo sob preparo convencional e semeadura direta em rotação e sucessão de culturas, comparadas às do campo nativo. Revista Brasileira de Ciência do Solo (RBCS), 28, 155-163.
 
Bueno, J., Amiama, C., & Hernanz, J. L. (2007). No-tillage drilling of Italian ryegrass (Lolium multiflorumL.): Crop residue effects, yields and economic benefits. Soil and Tillage Research. 95(1-2), 61-68.
 
Chen, Y., Tessier, S., & Irvine, B. (2004). Drill and crop performances as affected by different drill configurations for no-till seding. Soil and Tillage Research, 77, 147-155.
 
Cochran, V. L., Elliot, L. F., & Papendick, R. I. (1982). Effect of crop residue management and tillage on water use efficiency and yield of winter wheat. Agronomy Journal, 74(6), 929-932.
 
Dehghan, E. (2010). The effects of different tillage methods and seed rates on yield and yield components of wheat in south Khuzestan. Research Report. Agricultural Engineering Research Institute. (in Persian)
 
Emam, Y., Kheradnam, M., Bahrani, M. G., Asad, M. T., & Ghadiri, H. (2000). The effects of residue management on the grain yield and its components of winter in continuous irrigated wheat cropping. Iranian Journal of Agriculture Science(JIJAS),31(4), 839-850. (in Persian)
 
Gangwar, K. S., Singh, K. K., Sharma, S. K., & Tomar, O. K. (2006). Alternative tillage and crop residue management in wheat after rice in sandy loam soils of Indo-Gangetic plains. Soil and Tillage Research, 88(1–2), 242-252.
 
Habibi Asl, J. (2014). Improvement of rotary blades for strip-tillage in Khuzestan heavy texture soils. Research Report. Agricultural Engineering Research Institute. (in Persian)
 
Habibi Asl, J., & Gilani, A. (2012). Evaluation of different tillage methods for wheat production after rice in south Khuzestan. Research Report. Agricultural Engineering Research Institute. (in Persian)
 
Jafari, A., Asadi, V., Rasekhi, R., & Moradi, M. (2010). Precise measurement of residue cover by means of image processing techniques. International Conference on Agricultural Engineering.Aug. 1-3. Clermont Ferrand, France.
 
Lindwall, C. W. L., & Anderson, D. T. (1977). Effects of different seeding machines on spring wheat production under various conditions of stubble residue and soil compaction in no-till rotations. Canadian Journal of Soil Science, 57(2): 81-91. 
 
Morrison, J. E., & Gerik, T. J. (1985). Planter depth control: predictions and projected effects on crop emergence. Transaction of the ASAE, 28, 1419-1424.
 
Papendick, R. I. (1998). Farming withthe wind: Best management practices for controlling wind erosion and air quality on Columbia Plateau croplands. Miscellaneous Publications.No. MISC0208, Washington State University College of Agriculture and Home Economics, Pullman, Washington.
 
Rabiee, M., Alizadeh, M. R., & Rajabian, M. (2011). Effects of tillage system and rice residue management on grain yield and its components of rapeseed as second crop in peddy fields. Seed and Plant Improvement Journal, 27(2), 147-164. (in Persian)
Rasmussen, P. E., Rickman, R. W., & Klepper, B. L. (1997). Residue and fertility effects on yield on no-till wheat. Agronomy Journal,  89(4), 563-567.
 
Siemens, M. C., & Wilkins, D. E. (2006). Effect of residue management methods onno-till drill performance. Applied Engineering in Agriculture (American Society of Agricultural and Biological Engineers), 22(1), 51-60.
 
Siemens, M. C., Wilkins, D. E., & Correa, R. F. (2004). Development and evaluation of a residue management wheel for hoe-type no-till drills. Transactions of the ASAE, 47(2), 397-404.
 
Singh, B., Humphreys, E., Eberbach, P. L., Katupitiya, A., Singh, Y., & Kukal, S. S. (2011). Growth, yield and water productivity of zero till wheat as affected by rice straw mulch and irrigation schedule. Field Crops Research, 121(2), 209-225.
 
Smith, J., Hofman, V., & Taylor, R. (2000). Residue management at harvest. In: R. Reeder (Ed.) Conservation tillage systems and management, 2ndEd. Ames, Iowa: MidWest Plan Service. 
 
Taki, A., Asadi, A., & Solhi, M. (2010). Conservation tillage in arid areas and its necessity in sustainable agriculture. Promotion Journal. No. 37075. Isfahan Agricultural Organization. 
(in Persian)
 
Wilkins, D. E., Klepper, B. L., & Rasmussen, P. E. (1988). Management of grain stubble for conservation tillage systems. Soil and Tillage Research, 12(1), 25-35.
 
 Ying, C., Tessier, S., & Irvine, B. (2004). Drill and crop performances as affected by different drill configurations for no-till seeding. Soil and Tillage Research, 77(2), 147-155.
 
Young, D., & Upadhyay, B. M. (2003). Economic strategies for managing risk in the transition to direct seed systems in the Pacific Northwest. In Proceedings of the Northwest Direct Seed Cropping Systems Conference and Trade Show.Jan. 8-10. Moscow, Idaho.