نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی سمان (شاهرود)
چکیده
هرچند خاک‌ورزی حفاظتی فرسایش خاک را کاهش می‌دهد، اما بیم آن می‌رود که در سال‌های اولیه موجب کاهش عملکرد محصول و افزایش بیماری‌های گیاهی شود. به منظور مطالعه اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد سیب‌زمینی و شدت و میزان وقوع آلودگی بیماری‌های غالب خاکزاد سیب‌زمینی (پژمردگی فوزاریومی، پوسیدگی خشک و اسکب معمولی)، آزمایشی در قالب طرح آماری کرت‌های نواری بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد، که در آن عامل افقی شامل روش‌های خاک‌ورزی: 1-شخم با گاوآهن برگرداندار (روش رایج در منطقه)، 2- کم‌خاک-ورزی با گاوآهن قلمی، 3- شخم با گاوآهن بشقابی و 4- کم‌خاک‌ورزی با چیزل‌پکر و عامل عمودی شامل دو تیمار: جمع‌آوری و حفظ بقایای گیاهی بودند. نتایج نشان داد که اثر روش‌های خاک‌ورزی بر عملکرد محصول در سه سال آزمایش ثابت نبود. بطوری که در سال اول آزمایش روش خاک‌ورزی رایج بیشترین میزان عملکرد سیب‌زمینی را دارا بود. اما سال سوم آزمایش، بیشترین عملکرد سیب‌زمینی مربوط به روش کم‌خاک‌ورزی با چیزل‌پکر بود. اثر روش‌های خاک-ورزی بر بیماری‌های خاکزاد سیب‌زمینی (پژمردگی فوزاریومی، میزان پوسیدگی خشک و اسکب) معنی‌دار نبود. مطابق نتایج کم‌خاک‌ورزی در مقایسه با روش خاک‌ورزی رایج، نه تنها موجب کاهش عملکرد محصول و افزایش بیماری‌های خاکزاد سیب‌زمینی نشد، بلکه موجب کاهش ترافیک مزرعه‌ای، زمان انجام عملیات و مصرف سوخت شد که از مزایای خاک‌ورزی حفاظتی است. بنابراین پیشنهاد می‌شود روش کم‌خاک‌ورزی با چیزل‌پکر جایگزین روش رایج خاک‌ورزی با گاوآهن برگرداندار شود.
کلیدواژه‌ها
)