نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سمنان (شاهرود)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شاهرود، ایران

چکیده

خاک­ورزی حفاظتی فرسایش خاک را کاهش می‌دهد، اما بیم آن می­رود که در سال­های اولیه موجب کاهش عملکرد و افزایش بیماری­های گیاهی شود. به منظور مطالعۀ اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر عملکرد سیب‌زمینی و شدت و میزان وقوع آلودگی بیماری‌های غالب خاکزاد سیب‌زمینی (پژمردگی فوزاریومی، پوسیدگی خشک و اسکب معمولی)، آزمایشی در قالب طرح آماری کرت‌های نواری بر پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن عامل افقی شامل روش‌های خاک‌ورزی: 1-شخم با گاوآهن برگردان‌دار (روش رایج در منطقه)، 2- کم­خاک­ورزی با گاوآهن قلمی، 3- شخم با گاوآهن بشقابی و 4- کم­خاک­ورزی با چیزل­پکر و عامل عمودی شامل دو تیمار: جمع‌آوری و حفظ بقایای گیاهی بودند. نتایج تحقیق نشان داد که اثر روش­های خاک­ورزی بر عملکرد محصول در سه سال­ آزمایش ثابت نبوده است. در سال اول آزمایش روش خاک­ورزی رایج بیشترین میزان عملکرد سیب­زمینی را دارا بود. اما سال سوم آزمایش، بیشترین عملکرد سیب‌زمینی مربوط به روش کم­خاک­ورزی با چیزل­پکر بود. اثر روش­های خاک­ورزی بر بیماری­های خاکزاد سیب­زمینی (پژمردگی فوزاریومی، پوسیدگی خشک و اسکب) معنی­دار نبود. مطابق نتایج کم­خاک­ورزی در مقایسه با روش خاک­ورزی رایج، نه تنها موجب کاهش عملکرد محصول و افزایش بیماری­های خاکزاد سیب­زمینی نشد، بلکه موجب کاهش ترافیک مزرعه­ای، زمان اجرای عملیات و مصرف سوخت شد که از مزایای خاک‌ورزی حفاظتی است. بنابراین پیشنهاد می­شود روش­ کم­خاک­ورزی با چیزل­پکر جایگزین روش رایج خاک­ورزی با گاوآهن برگردان‌دار شود.

کلیدواژه‌ها

Alva, A. K., Collins, H. P., & Boydston, R. A. (2010). Potato response to tillage and nitrogen management. United States Department of Agriculture -Agricultural Research Service, Vegetable and Forage Crops Research Unit.
Asadi, M. E. (2016). Healthy soils with conservation agriculture. Nowruz Pub. Gorgan, Iran. (in Persian)
Ayin, A., Davalit, M., Alizadeh, H. R., & Tai, J. (2016). The effect of tillage and millet residue management on microclimate change of vegetation cover, yield and yield components in autumn potato-potato cultivation system in Jiroft region (M. Sc. Thesis), Jiroft University, Jiroft, Iran. (in Persian)
Beckman, C. H. (1987). The nature of wilt diseases of plants. St. Paul, Minnesota, USA: APS Press.
Chandra, S., Raisada, M., & Gaur, A. K. S. (1983). Pathological variability in Fusarium oxysporum and Fusarium solani. Indian Phytopathology, 36(1), 36-40.
Conway, K. E. (1996). An overview of the influence of sustainable agricultural systems on plant diseases. Crop Protection, 15, 223-228. https://doi.org/10.1016/0261-2194(95)00119-0.
Geisel, B., & Delanoy, L. (2006). Commercial potato production field preparation. Alberta research council crop & plant management. Published by the western potato council.
Gholami Parshkohi, M., Tabrizi Namini, S., Salimi, M., & Ahmadbeigi, H. (2015). The effect of several tillage methods on the yield and yield components of Sante variety potato. Crop Ecology Quarterly, 12(1), 1-8.
(in Persian)
Gołębiowska, H., Pląskowska, E., Weber, R., & Kieloch, R. (2016). The effect of soil tillage and herbicide treatments on the incidence of Fusarium fungi genus in the grain of rye. Plant Soil Environment, 62(10), 435-440. https://doi.org/10.17221/647/2015-PSE.
Griffin, T. S., Larkin R. P., & Honeycutt, C. W. (2009). Delayed tillage and cover crop effects in potato systems. American Journal of Potato Research, 86, 79-87. https://doi.org/10.1007/s12230-008-9050-2.
Guchi, E. (2015). Disease management practice on potato (Solanumtuberosum L.) in Ethiopia. World Journal of Agricultural Research, 3(1), 34-42. https://doi.org/10.12691/wjar-3-1-8.
Heydari, A., Bahramlo, R., & Bakhtiari, M. R. (2022). Meta-analysis of the effect of conservation tillage on potato yield. Agricultural Mechanization, 7(2), 19-30. https://doi.org/10.22034/jam.2022.15716. (in Persian)
Heydari, A., Javadi, A., & Razvanjo, S. H. (2016). Potato tillage (promotional publication). Promotion Management and Public Participations of Jihad Agriculture Organization of Hamadan Province, Hamedan, Iran. (in Persian)
Heydarian, A. (2014). Potato scab disease (promotional publication). Agricultural Jihad Organization of Isfahan Province. Agricultural Promotion Coordination Management. Department of Promotional Educational Media, Isfahan, Iran. (in Persian)
Hose, T. D., Ruysschaert G., Viaene N., Debode J.,  Nest T. V., Vaerenbergh, J. V., Cornelis W., Willekens K., & Vandecasteele, B. (2016). Farm compost amendment and non-inversion tillage improve soil quality without increasing the risk for N and P leaching. Agriculture, Ecosystems & Environment, 225(1), 126-139. https://doi.org/10.1016/j.agee.2016.03.035.
Kassam, A., Friedrich, T., & Derpsch, R. (2022). Successful experiences and lessons from conservation agriculture worldwide. Agronomy, 12, 769. https://doi.org/10.3390/agronomy12040769.
Koffi, D., Komlan, K., Houteta, D., Aminou, S., & Samuel, E. (2021). Tillage practices in potato (Solanum tuberosum L.). Research Gate, https://doi.org/10.20944/preprints202111.0520.v1.
Larkin, R. P. (2015). Soil health paradigms and implications for disease management. Annual Review of Phytopathology, 53, 199-221. https://doi.org/10.1146/annurev-phyto-080614-120357.
Lakrin, R. P., Griffin, T. S., Honeycutt, C. W. (2010). Rotation and cover crop effects on soil borne potato diseases, tuber yield, and soil microbial communities. Plant Disease, 94(12), 1491-1502.
Larney, F. J., Pearson, D. C., Blackshaw, R. E., Lupwayi, N. Z., & Lynch, D. R. (2016). Conservation management practices and rotations for irrigated processing potato in Southern Alberta. American Journal of Potato Research, 93(1), 50-63.
Li, L., Larney, F. J., Angers, D. A., Pearson, D. C., & Blackshaw R. E. (2015). Conservation tillage in potato rotation in Eastern Canada. Soil Science Society of America Journal, 79(4), 930-942.
Ma, H., Xie, C., Zhen, S., Li, P., Cheema, H. N., Gong, J., Xiang, Z., Liu, J., & Qin, J. (2022). Potato tillage method is associated with soil microbial communities, soil chemical properties, and potato yield. Microbial Ecology and Environmental Microbiology, 60, 156-166. https://doi.org/10.1007/s12275-022-1060-0.
McMullen, M. P., & Stack, R. W. (1983). Effects of isolation techniques and media on the differential isolation of Fusarium species. Phytopathology, 73, 458-462.
Muradzadeh Eskandari, M. (2016). Executive guidelines for the management of Fusarium dry rot disease of potato seed tubers. Ministry of Jihad Agriculture. Agricultural Research, Education and Promotion Organization. Herbal Research Institute, Iran. (in Persian)
Nasseri, A. (2019). Energy use and economic analysis for wheat production by conservation tillage along with sprinkler irrigation. Science of the Total Environment, 648(15), 450-459. https://doi.org/10.1016/j.scitotenv.2018.08.170.
Nelson, P. E., Cole, R. J., & Toussoun, T. A. (1990). Fusarium species recovered from peanuts associated with sandhill crane mortality. Mycologia, 82, 562-565.
Peters, R. D., Sturz, A. V., Carter, M. R., & Sanderson, J. B. (2004). Influence of crop rotation and conservation tillage practices on the severity of soil-borne potato diseases in temperate humid agriculture. Canadian Journal of Soil Science, 84, 397-402. https://doi.org/10.4141/S03-060.
Tomilova, O. G., Shaldyaeva, E. M., Kryukova, N. A., Pilipova, Y. V., Schmidt, N. S., Danilov, V. P., Kryukov, V. Y., & Glupov, V. V. (2020). Entomopathogenic fungi decrease Rhizoctonia disease in potato in field conditions. Peer Journal, 16(8), 95-98. https://doi.org/10.7717/peerj.9895.
Vanova, M., Matusinsky, P., Javurek, M., & Vach, M. (2011). Effect of soil tillage practices on severity of selected diseases in winter wheat. Plant Soil Environ, 57(6), 245-250. https://doi.org/10.17221/334/2010-PSE.