نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

2 عضو هیات علمی بخش تحقیقات اقتصاد کشاورزی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان روضوی

3 عضو هیات علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

زعفران در ایران که عمدتا در استان‌های خراسان رضوی و جنوبی تولید می‌شود، یکی از محصولات راهبردی بخش کشاورزی در این کشور است که با توجه به تقاضای  بازارهای جهانی برای این محصول، رشد و توسعه آن می‌تواند زمینه‌های درآمد‌زایی و اشتغال‌زایی بیشتری را نسبت به قبل فراهم آورد.  پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه می‌توان با بهبود روش‌های مکانیزاسیون در مراحل مختلف تولید این محصول، باعث افزایش تولید آن شد.  این پژوهش کاربردی-توسعه‌ای و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است.  با بهره‌گیری از مدل SWOT که از مهم‌ترین مدل‌های برنامه‌ریزی راهبردی محسوب می‌شود، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای روش‌های مکانیزاسیون در فرآیند تولید زعفران در منطقه، بررسی و شناسایی و مناسب‌ترین راهبردها برای توسعۀ مکانیزاسیون آن ارائه شد.  بر اساس نتایج تحقیق، در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (ضعف و قوت) جمع نمره‌های نهایی 73/2 شده است که نشان می‌دهد نقاط قوت از نقاط ضعف بیشتر است.  همچنین، ماتریس عوامل خارجی (تهدید و فرصت) نیز با مجموع امتیاز 67/2 نشان‌دهندۀ آن است که در وضعیت موجود می‌توان با تقویت فرصت‌ها در مقابل تهدید‌ها واکنش راهبردی مناسب را نشان داد.  بنابراین، راهبرد تهاجمی (SO) بهترین راهبرد جهت حرکت به سمت بهبود و توسعۀ مکانیزاسیون در مزارع زعفران در استان خراسان است.  با استفاده از ماتریس برنامه­ریزی استراتژیک کمّی (QSPM) استراتژی‌های برتر در راهبرد تهاجمی تعیین گردید.

کلیدواژه‌ها

Abbaspour, M., and Sabetraftar, A. 2005. Review of cycles and indices of drought and their effect on water resources, ecological, biological, agricultural, social and economical issues in Iran. Int. J. Environ. Stud. 62, 709-724.
 
Abdullaev, F. I. and Espinosa-Aguirre, J. J. 2004. Biomedical properties of saffron and its potential use in cancer therapy and chemoprevention trials. Cancer Detec. Preven. 28, 426-432.
 
Aghaei, M. and Rezagholizadeh, M. 2011. Iran's comparative advantage in production of saffron. J. Agric. Econ. Dev. 25, 121-132. (in Persian)
 
Bozorgmehr, A., Nemati, A. and Rabaninasab, H. 2013. Development Strategies of Processing Industries Using the approach SWOT in North Khorasan Province. J. Agric. Econ. Dev. 27(2): 103-113.
 
Chagomoka,T., Afari-Sefa, V. And  Pitoro, R. 2014. Value chain analysis of traditional vegetables from Malawi and Mozambique. Int. Food Agribus. Manage. Rev. 17 (4).
 
Chen, Y., Zheng, G. and GUO, J. 2011. SWOT Analysis of Agricultural Producers in the Supply Chain of Chinese Agro-Products. Asian Agric. Res. 3(5): 103-106.
 
Escribano, J., Alonso, G. L., Coca-Prados, M. and Fernández, J. A. 1996. Crocin, safranal and picrocrocin from saffron (Crocus sativus L.) inhibit the growth of human cancer cells in vitro. Cancer Letters. 100, 23-30.
 
Falsoleiman, M. and Sadeghi, H. 2013. Analysis capabilities of the agricultural sector in South Khorasan Using SWOT Model. J. Geogr. Dev. 30, 139-156.
 
Jacobs, C. O. and Harrol, W. R. 1983. Agricultural Power and Machinery. McGrow Hill Book Co. New York.
 
Jovović, R. And Janković, D. 2008. Swot analysis and identification of the needs, potential and development strategies of the fruit and vegetable sector in Montenegro. Applied Studies in Agribusiness and Commerce-Agro inform Publishing House. Budapest. 12, 15-20.
 
Karbasi, A. 2007. Strategic Management of The Environment. Kavosh Ghalam Pub. (in Persian)
 
Kepner, R. A., Bainer, R. and Barger, E. L. 1978. Principles of farm machinery, chapter 5. The AVI Pub.
 
Liu, O. 2013. Development of Urban Agriculture in Xixian New Area. Asian Agric. Res. 5(8): 23- 27.
 
Masoomzadeh Zavareh, A., Ebrahimi, A., Shamsi, J and Dehnavi, K. 2014. Operational plan of Iran saffron’s branding. Saffron Agron. Technol. 1(2): 39-68. (in Persian)
 
Moayedi Shahraki, E., Jami Al-Ahmadi, M. and Behdani, M. A. 2010. Study of energy efficiency of saffron (Crocus sativus L.) in Southern Khorasan. J. Agroecol. 2, 55-62. (in Persian)
 
Moharram Nezhad, N. 2006. Environmental management and planning. Miran Pub. (in Persian)
 
Nilsson, M. 2002. SEA Methodology and Application in the Energy Sector. Swedish National Energy Administration.
 
Saeidi Rad, M. H and Mokhtarian, A. 2010. The Hand Book of Saffron Production. Khorasan Razavi Agricultural And Natural Resources Research Center. (in Persian)
 
Saeidi Rad, M. H., Zarifneshat, S., Nazarzadeh oghaz, S., Sharayei, P. and Mazhari, M. 2015. Investigation on mechanization development possibility and providing the most optimum method to saffron harvesting mechanization. Research Report. No. 44678. Khorasan Razavi Agricultural Research Center. (in Persian)
 
Yu, S., Yang, X. and Li, G. 2013. SWOT Analysis and Countermeasures on Development of Sweet Potato Industry in Ziyum County. Asian Agric. Res. 5(5): 40-43.
 
Zare-Shahabadi, A. R. 2010. Strategic planning for Development of agricultural sector In Abarkooh County. J. App. Res. Geogr. Sci. 15(18): 29-49.
 
Zarifneshat, S., Saeidi Rad, M. H., Mahdinia, A. and Nazarzadeh oghaz, S. 2015. Investigation of saffron land preparation and planting status and suggestion of suitable mechanized method. Research Report. No. 45488. Khorasan Razavi Agricultural Research Center. (in Persian)