حمیدرضا گازر؛ محمدرضا علیزاده
چکیده
دو مشکل مهم در خشــک کردن برنج، یکی مصرف بالای انرژی و دیگری غیر یکنواختی خشک شدن شلتوک در خشک‌کن‌های خوابیدۀ رایج است که شانس شکستگی دانه را در مراحل فراوری برنج افزایش میدهد. در این مقاله، عملکرد یک دستگاه خشککن دوار جدید ساخته شده در کارخانۀ شالیکوبی برادران زارع با خشککن رایج برنج (خشککن خوابیده) برای خشــک کردن شلتوک ...
بیشتر
دو مشکل مهم در خشــک کردن برنج، یکی مصرف بالای انرژی و دیگری غیر یکنواختی خشک شدن شلتوک در خشک‌کن‌های خوابیدۀ رایج است که شانس شکستگی دانه را در مراحل فراوری برنج افزایش میدهد. در این مقاله، عملکرد یک دستگاه خشککن دوار جدید ساخته شده در کارخانۀ شالیکوبی برادران زارع با خشککن رایج برنج (خشککن خوابیده) برای خشــک کردن شلتوک رقم هاشمی ارزیابی شده است. علاوه بر شاخصهای مدت‌زمان خشــک کردن، روند تغییرات رطوبت شلتوک و میزان انرژی مصرف شده در فرایند خشــک کردن، تأثیر کاربرد هر یک از خشک‌کن‌ها بر شاخصهای کیفی راندمان تبدیل، درصد پوستکنی شلتوک، راندمان تبدیل برنج کامل و درصد شکستگی دانه ها نیز بررسی شده است. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان میدهد بهدلیل گرمای محیط قرارگیری خشککن خوابیده، کاربرد این خشککن موجب کاهش مدت‌زمان خشــک کردن در حدود 9 درصد و صرفه جویی در مصرف انرژی تا 8/9 درصد شده است.انرژی ویژه مصرفی برای تبخیر رطوبت شلتوک در خشککن خوابیده نیز 13/5 مگا ژول بر کیلو‌گرم آب تبخیرشده به دست آمده که حدود 11 درصد نسبت به خشککن دوار کمتر است. با استفاده از خشککن دوار، راندمان تبدیل برنج 3/8 درصد بیشتر شده است. کاربرد خشککن دوار تأثیر قابل توجهی بر پوستکنی شلتوک خشک‌شده نداشته است. استفاده از خشککن دوار برای خشــک کردن شلتوک، راندمان تبدیل برنج کامل (سالم) را حدود 7/5 درصد افزایش و مقدار خرده برنج را نیز تا حدود 7/8 درصد کاهش داده است.
محمدرضا علیزاده؛ دیدار حق طلب
چکیده
توسعۀ دروگرهای مناسب در برداشت مکانیزۀ برنج بهمنظور کاهش هزینهها و ضایعات، اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق، عملکرد مزرعهای دو نوع دروگر برنج خودگردان و موتوری پشتی با روش دستی برداشت ارزیابی شده است. آزمایش در قالب کرت‌های خرد شده با عامل اصلی رقم برنج در دو سطح (هاشمی و خزر) و عامل فرعی روش برداشت در سه سطح بر پایۀ طرح بلوک‌های ...
بیشتر
توسعۀ دروگرهای مناسب در برداشت مکانیزۀ برنج بهمنظور کاهش هزینهها و ضایعات، اهمیت زیادی دارد. در این تحقیق، عملکرد مزرعهای دو نوع دروگر برنج خودگردان و موتوری پشتی با روش دستی برداشت ارزیابی شده است. آزمایش در قالب کرت‌های خرد شده با عامل اصلی رقم برنج در دو سطح (هاشمی و خزر) و عامل فرعی روش برداشت در سه سطح بر پایۀ طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مؤسسه تحقیقات برنج کشور اجرا شد. نتایج نشان میدهد که ظرفیت مزرعهای مؤثر دروگر خودگردان (237/0 هکتار بر ساعت) و دروگر موتوری پشتی (048/0 هکتار بر ساعت) بهطور معنیدار (P<0.01) بیشتر از ظرفیت مزرعهای مؤثر روش برداشت دستی (0083/0 هکتار بر ساعت) است. مدت زمان برداشت برنج در روش دستی بهطور میانگین 71/119 ساعت، در دروگر خودگردان 22/4 ساعت و دروگر موتوری پشتی 74/20 ساعت بهازای هر هکتار تعیین شده است. تعداد کارگر در روش دستی 7/159 نفر ساعت بر هکتار و در برداشت با دروگر خودگردان و موتوری پشتی بهترتیب 22/52 و 74/68 نفر ساعت بر هکتار بهدست آمده است. ضایعات برداشت در دروگر خودگردان، موتوری پشتی و روش دستی بهترتیب 42/2، 58/2 و 18/2 درصد برآورد شده است. صرفهجویی خالص ناشی از کاربرد دروگر خودگردان و موتوری پشتی، در مقایسه با روش دستی، به ترتیب 7940728 و 4444297 ریال بر هکتار ارزیابی شده است. نقطه سر به سر برای دروگر موتوری پشتی و دروگر خودگردان بهترتیب 00/2 و 42/11 هکتار بر سال تعیین شده است.
حمیدرضا گازر؛ محمدرضا علیزاده؛ محمد یونسی الموتی
چکیده
در این مقاله، عملکرد و انرژی مصرفی سه نوع کارخانۀ شالیکوبی سنتی (پوست کن و سفیدکن تیغهای)، نیمهمدرن (پوستکن غلتک لاستیکی و سفیدکن تیغهای) و مدرن (پوستکن غلتک لاستیکی و سفیدکن سایشی) در استان مازندران بررسی و پارامترهای راندمان تبدیل، درجۀ پوستکنی، درصد شکستگی برنج قهوهای و برنج سفید، درجۀ ســفیدی و برخی شاخصهای ...
بیشتر
در این مقاله، عملکرد و انرژی مصرفی سه نوع کارخانۀ شالیکوبی سنتی (پوست کن و سفیدکن تیغهای)، نیمهمدرن (پوستکن غلتک لاستیکی و سفیدکن تیغهای) و مدرن (پوستکن غلتک لاستیکی و سفیدکن سایشی) در استان مازندران بررسی و پارامترهای راندمان تبدیل، درجۀ پوستکنی، درصد شکستگی برنج قهوهای و برنج سفید، درجۀ ســفیدی و برخی شاخصهای کیفی برنج پس از پخت مانند ژلاتینه شدن، نسبت افزایش طول دانه و آمیلوز آن تحقیق شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که در سامانههای سنتی، نیمهمدرن و مدرن، میانگین راندمان کلی تبدیل برنج اختلاف معنیداری وجود ندارد. محدودۀ تغییرات راندمان تبدیل در سامانههای مورد بررسی بین 45/62 تا 63/58 درصد است. در سامانههای تبدیل بررسی شده، عملکرد دستگاه پوستکن اختلاف معنیداری دارد. کاربرد پوستکن غلتک لاستیکی میزان شکستگی دانه برنج را پایین میآورد و افزودن پادیه به فرایند پوستکنی در سیستمهای تبدیل جدید موجب افزایش پوستکنی به بیش از 96 درصد میشود. از نظر سفیدی برنج، عملکرد سفیدکنهای سایشی به طور معنیداری بهتر از عملکرد سفیدکنهای تیغهای است. هیچ سامانه تبدیل در افزایش یا کاهش درصد آمیلوز برنج سفید تاثیر معنیداری ندارد. بیشترین درصد افزایش طول دانۀ برنج بعد از پخت مربوط به برنج تبدیل شده با سامانۀ سنتی است. شاخص ژلاتینه شدن در برنج سفید در محدودۀ 3/97 تا 3/99 متغیر است. برای خشک کردن یک تن شلتوک به طور متوسط حدود 683/8 مگاژول انرژی حرارتی صرف میشود. همچنین برای تبدیل یک تن شلتوک به برنج سفید نیز به حدود 158/4 مگاژول انرژی الکتریکی نیاز است.
رقیه پورباقر؛ محمد هاشم رحمتی؛ محمدرضا علیزاده؛ عباس رضایی اصل؛ ابراهیم اسماعیل زاده
چکیده
تعیین روش مناسب خشک کردن شلتوک یکی از عوامل موثر برکاهش ضایعات تبدیل است. در این تحقیق، اثر دمای هوا در سه سطح 40، 50 و 60 درجه سلسیوس (معادل شدت تابشهای 0/031، 0/042 و 0/053 وات بر سانتیمتر مکعب) و رطوبت نهایی شلتوک در سه سطح 8 تا 9، 9 تا 10 و 10 تا 11 درصد (بر مبنای خشک) بر مدت زمان خشک کردن و خصوصیات تبدیل رقم دمسیاه در خشککن بسترسیال با دو منبع ...
بیشتر
تعیین روش مناسب خشک کردن شلتوک یکی از عوامل موثر برکاهش ضایعات تبدیل است. در این تحقیق، اثر دمای هوا در سه سطح 40، 50 و 60 درجه سلسیوس (معادل شدت تابشهای 0/031، 0/042 و 0/053 وات بر سانتیمتر مکعب) و رطوبت نهایی شلتوک در سه سطح 8 تا 9، 9 تا 10 و 10 تا 11 درصد (بر مبنای خشک) بر مدت زمان خشک کردن و خصوصیات تبدیل رقم دمسیاه در خشککن بسترسیال با دو منبع حرارتی (تابش مادون قرمز و جریان هوای گرم) بررسی شد. آزمایشها به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که اثر دما و روش خشک کردن روی مقدار شکستگی و ترک خوردگی دانه و مدت زمان خشک شدن در سطح احتمال یک درصد معنیدار است. با افزایش دمای هوای خشککن از 40 به 60 درجه سلسیوس، ترک خوردگی (از 5 به 14درصد) و شکستگی شلتوک (از 26 به 39 درصد) افزایش و مدت زمان خشک شدن از 964 دقیقه به 242 دقیقهکاهش مییابد. در هر سطح از دما و رطوبت مورد آزمایش، درصد ترک خوردگی و شکستگی دانه ها در خشککن بسترسیال مادون قرمز کمتر است تا در خشککن هوای گرم. میزان ترک خوردگی و شکستگی شلتوک در رطوبت 8 تا 9 درصد و دمای40 درجه سلسیوس در خشککن مادون قرمز کمترین مقدار (بهترتیب 5/67 و 26/9 درصد) و در رطوبت 8 تا 9 درصد در دمای 60 درجه سلسیوس در خشککن جریان هوای گرم بیشترین مقدار (بهترتیب 14 و 39/5 درصد) است.
عاصفه لطیفی؛ محمدرضا علیزاده
چکیده
نیم‌جوش کردن یا پاربویل کردن مخلوطی از تیمار آبی و حرارتی بر شلتوک و شامل سه مرحلۀ اصلی است: خیساندن در آب، حرارت‌دهی با بخار و خشک کردن. مهمترین هدف پاربویل کردن کاهش درصد شکستگی برنج است، هرچند ارزش غذایی آن نیز افزایش مییابد. در این پروژه سه رقم برنج: طارم محلی، شیرودی و فجر تحت تیمار پاربویل شده قرار داده شدند و فاکتورهای ...
بیشتر
نیم‌جوش کردن یا پاربویل کردن مخلوطی از تیمار آبی و حرارتی بر شلتوک و شامل سه مرحلۀ اصلی است: خیساندن در آب، حرارت‌دهی با بخار و خشک کردن. مهمترین هدف پاربویل کردن کاهش درصد شکستگی برنج است، هرچند ارزش غذایی آن نیز افزایش مییابد. در این پروژه سه رقم برنج: طارم محلی، شیرودی و فجر تحت تیمار پاربویل شده قرار داده شدند و فاکتورهای تبدیل و کیفیت بین دو حالت پاربویل شدن و پاربویل نشدن مقایسه شدند. مهمترین تغییرات پس از پاربویل شدن کاهش معنیدار درصد خرده برنج در دو رقم شیرودی و فجر، کاهش سفیدی ارقام، تغییر در خصوصیات پخت و از جمله کاهش مواد جامد از دست رفته و افزایش سختی ارقام پاربویل شده است.
