نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان

2 استادیار بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مهندسی آبیاری و زهکشی دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

مدل شبیه­سازی AquaCrop که عملکرد محصول را بر اساس آب قابل استفاده تحت شرایط آبیاری کامل و کم­آبیاری
شبیه­سازی می­کند، ابزاری ارزشمند برای بهبود مدیریت آب در سطح مزرعه است.  به منظور ارزیابی کارکرد این مدل در مزرعۀ­ برنج، از داده­های یک آزمایش دو سالۀ برنج رقم زاینده‌رود، در شبکۀ آبیاری نکوآباد استفاده شده است که خاکی با بافت سنگین دارد و آب آن نسبتاً شور است.  تیمارهای آبیاری شامل دو تیمار غرقاب دائم با ارتفاع 35 و 22 میلی­متر و یک تیمار متناوب از ارتفاع صفر (حالت اشباع) تا 15 میلی­متر بوده است.  نتایج نشان می­دهد که مدل AquaCrop قادر است عملکرد برنج را در تیمار آبیاری کامل و در کم­آبیاری­های ملایم به خوبی شبیه­سازی کند ولی با شدت یافتن کم­آبیاری، دقت مدل در برآورد کاهش عملکرد دانه و پوشش سایه­انداز کاهش می­یابد.  جذر میانگین مربعات خطا (RMSE)، ضریب توافق ویلموت (d) و ضریب مقادیر باقیمانده (CRM) برای مشخصه عملکرد دانه به ترتیب 03/1، 71/0 و 06/0 به دست آمد.  مدل مورد مطالعه، عملکرد دانه(Y) ، مادۀ خشک اندام­های هوایی (B) و تغییرات پوشش سایه­انداز (CC) را به خوبی
پیش­بینی می‌کند.  بهترین منحنی برازش داده شده برای تابع تولید (عملکرد – آب) برای رقم و منطقۀ مورد نظر یک تابع درجه 2 بود، که در این حالت تابع تولید استخراج شده با ضریب تبیین قابل قبول 91/0 به دست آمد. 

کلیدواژه‌ها

Amiri, E., Rezaei, M., Eyshi Rezaei, E. and Bannayan, M. 2014. Evaluation of Ceres-Rice, Aquacrop and Oryza 2000 models in simulation of rice yield response to different irrigation and nitrogen management strategies. J. Plant Nutr. 37(11): 1749-1769.
Andarzian, B., Bannyan, M., Steduto, P., Mazraeh, H., Barati, M. E., Barati, M. A. and Rahnama, A. 2011. Validation and testing of the AquaCrop model under full and deficit irrigated wheat production in Iran. Agric. Water Manage. 100(1): 1-8.
Anon. 2012. Statistics Report of Iran: Agricultural Year 2011-2012. Crop Production. Planning, Administrative & Financial Affairs of the Agricultural Organization, Ministry of Jihad-e-Agriculture, Iran.
Arvaneh, H. and Abbasi, F. 2014. Calibration and verification of AquaCrop model for canola in farm condition. Water Res. Iran J. 14, 1-10. (in Farsi)
Ashwini, P. and manjunath, B. L. 2012. Calibration and validation of AquaCrop model for local rice grown in Goa, India. UNW-DPC Pub. Series.7, 46-48.
Bouman, B. A. M., Humphereys, E., Tuong, T. P. and Borker, R. 2006. Rice and Water. Adv. Agron. 92, 187-237.
Farahani, H. J., Gabriella, I. and Oweis, T. Y. 2009. Parameterization and evaluation of the AquaCrop model for full and deficit irrigated cotton. Agron. J. 101, 469-476.
Gholami, R., Zarghami, R. and Amiri, A. 2004. Effects of consumption of fertilizers, urea, sulfate and phosphate on yield components of rice (Oriza sativa.) In Terms of Irrigation. Asian J. Plant Sci. 1(1): 25-27.
Heidarinia, M., Naseri, A., Borumandnasab, S. and Sohrabi-Moshkabadi, B. 2010. Calibration of AquaCrop model for cotton irrigation schedule in Gorgan. Proceeding of the 3rd National Conference on Irrigation and Drainagae Networks Management. Mar. 12. Shahid Chamran University of Ahvaz. (in Farsi)
Heng, L. K., Hsiao, T., Evett S, Howell, T. and Steduto, P. 2009. Validating the FAO AquaCrop model for irrigated and water deficient field maize. Agron. J. 101, 488-498.
Homaee, M., Dirksen, C. and Feddes, R. A. 2002. Simulation of Root Water Uptake. I. Nonuniform Transient Salinity Stress Using Different Macroscopic Reduction Functions. Agric. Water Manage.
57(2): 89-109.
Hsiao, T. C., Heng, L., Steduto, P., Rojas-Lara, B., Raes, D. and Fereres, E. 2009. AquaCrop. The FAO crop model to simulate yield response to water: III. Parameterization and testing for maize. Agron. J. 101, 448-459.
Pirmoradian, N., Kamkar-Haghighi, A. A. and Sepaskhah, A. R. 2002. Crop coefficient and water requirement of rice in Kushkak. Fars. J. Sci. Tech. Agric. Natural Resources. 6(3): 15-22. (in Farsi)
Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T. C. and Fereres, E. 2009. AquaCrop. The FAO crop model to simulate yield response to water: II. Main algorithms and software description. Agron. J. 101, 438-447.
Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T. C. and Fereres, E. 2012. AquaCrop. FAO Crop – Water productivity model to simulate yield response to water. Reference Manual. Ver. 4. FAO. Land and Water Division. Rome. Italy.
Rezaei, M., Davatgar, N., Khaledian, M. R. and Pirmoradian, N. 2012. Effect of intermittent irrigation with saline water on rice yield in Rasht. Iran. Acta Agric. Slovanica. 101, 49-57.
Salemi, H. R. and Murray-Rust, H. 2002. Water supply and demand forecasting in the Zayandeh Rud basin. Iran. Iran-IWMI Collaborative Research Project. Research Paper No.13. (in Farsi)
Salemi, H. R. and Abedi, H. 2006. Investigation on response of rice cultivars and lines to various water irrigation depths in Lengjan district of Isfahan. J. Agric. Eng. Res. 28 (7): 79-92. (in Farsi)
Sepaskhah, A. R., Tavakoli, A. R. and Mousavi, F. 2006. Bases and application of deficit irrigation (Eds.).Iranian national committee on irrigation and drainage press. 288. (in Farsi).
Steduto, P., Hsiao, T. C., Raes, D. and Fereres, E. 2009. AquaCrop. The FAO crop model to simulate yield response to water: I. Concepts and under lying principles. Agron. J. 101, 426-437.
Tavakoli, A. R., Liaghat, A. and Alizadeh, A. 2013. Soil water balance, sowing date and wheat yield using AquaCrop model under rainfed and limited irrigation. J. Agric. Eng. Res. 14, 41-55. (in Farsi).
Todorovic, M., Albrizio, R., Zivotic, L., Abi Saab, M. T., Stockle, C. and Steduto, P. 2009. Assessment of AquaCrop, CropSyst and WOFOST models in the simulation of sunflower growth under different water regimes. Agron. J. 101, 509-521.