شکوفه ساریخانی خرمی؛ صادق افضلی نیا؛ سید عبدالرضا کاظمینی
چکیده
خاکورزی حفاظتی با حفظ منابع آب و خاک، برای رسیدن به کشاورزی پایدار دارای اهمیت است. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خرد شده در سه تکرار در کرتهای ثابت در سالهای زراعی 1399-1396 اجرا شد. فاکتور اصلی سه روش خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی و فاکتور فرعی چهار تیمار قطع آبیاری در مراحل ...
بیشتر
خاکورزی حفاظتی با حفظ منابع آب و خاک، برای رسیدن به کشاورزی پایدار دارای اهمیت است. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خرد شده در سه تکرار در کرتهای ثابت در سالهای زراعی 1399-1396 اجرا شد. فاکتور اصلی سه روش خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی و فاکتور فرعی چهار تیمار قطع آبیاری در مراحل گرده افشانی، شیری شدن دانة گندم و خمیریشدن دانة گندم سیروان و آبیاری کامل به عنوان شاهد بود. در سراسر فصل رشد و پس از برداشت، صفتهای روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و ویژگیهای خاک شامل جرم مخصوص ظاهری، سرعت نفوذ آب، میزان کربن آلی و نیترات خاک اندازه‌گیری شد. نتایج بررسی نشان داد که بین سامانههای خاکورزی از نظر وزن مخصوص ظاهری و سرعت نفوذ آب به خاک اختلاف معنیداری وجود دارد. در سامانة کمخاکورزی کمترین جرم مخصوص ظاهری خاک در هر دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر، و بیشترین سرعت نفوذ آب به خاک برابر با 15/1 میلیمتر بر دقیقه دیده شد. عملکرد دانة گندم در سامانههای کمخاکورزی و بیخاکورزی نسبت به خاکورزی مرسوم بهترتیب 14 و 4/20 درصد کمتر بود، ولی شخمهای عمیق و حفظنشدن بقایای گیاهی در سطح خاک در سامانه خاکورزی مرسوم به کاهش میزان کربن آلی خاک 2/6 و 13 درصد، در مقایسه با سامانههای کمخاکورزی و بیخاکورزی انجامید. با توجه به اینکه تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و عملکرد دانة گندم در تیمار آبیاری کامل با تیمار اعمال قطع آبیاری در مرحله خمیریشدن دانه اختلاف معنیدار نداشت، نتیجهگیری شد که میتوان در شرایط محدودیت آب، بدون کاهش معنیدار در دورۀ رشد و عملکرد، آبیاری را در مرحلـة انتهای پرشدن دانه قطع کرد.
