محمدعلی رستمی؛ محمدرضا بختیاری؛ محمد جعفری؛ فردین رنجبر؛ مسعود زابلستانی؛ هومن شریف‌نسب؛ محمود صفری؛ کریم گرامی
چکیده
این پژوهش برای بررسی عملکرد فنی کمباین کاهکوب، تعیین نوع و سهم هر یک از عوامل مؤثر بر میزان تلفات دانه، و بررسی اقتصادی جایگزینی کمباین معمولی با کمباین کاهکوب اجرا شد. در این تحقیق 100 دستگاه کمباین کاهکوب به روش نمونه‌گیری تصادفی و در حال کار در مزارع کشاورزان بازدید، بررسی، اندازه‌گیری و نمونه‌برداری شد. افزون بر اندازه‌گیری ...
بیشتر
این پژوهش برای بررسی عملکرد فنی کمباین کاهکوب، تعیین نوع و سهم هر یک از عوامل مؤثر بر میزان تلفات دانه، و بررسی اقتصادی جایگزینی کمباین معمولی با کمباین کاهکوب اجرا شد. در این تحقیق 100 دستگاه کمباین کاهکوب به روش نمونه‌گیری تصادفی و در حال کار در مزارع کشاورزان بازدید، بررسی، اندازه‌گیری و نمونه‌برداری شد. افزون بر اندازه‌گیری شاخصهای فنی شامل سرعت پیشروی و ظرفیت مزرعهای، اطلاعات مربوط به شرایط مزرعه و محصول، نوع، عمر و سوخت مصرفی کمباینها، مساحت مزرعه، میزان برداشت کاه در مزارع و داده‌های اقتصادی شامل انواع هزینه‌ها و درآمدها با مصاحبۀ رو در رو با کشاورزان و مالکان کمباینها و تکمیل پرسشنامه گردآوری شد. نتایج تحقیق نشان داد ظرفیت مزرعهای کمباین‌کاه‌کوب به طور میانگین 38/0 هکتار در ساعت و میزان مصرف سوخت در کمباینهای مورد مطالعه 14/01 لیتر در ساعت یا 37/1 لیتر در هکتار است. میانگین کل تلفات کمباینی و طبیعی گندم در مرحلۀ برداشت 5/05 درصد است که سهم تلفات طبیعی و کمباینی به ترتیب 1/28 و 3/77 درصد ثبت شد. از بین فاکتورهای مورد مطالعه، فقط تلفات فرآوری در کمباین کاهکوب با کمباین معمولی تفاوت معنیدار داشت و سایر فاکتورها یعنی تلفات کل، تلفات کمباینی، تلفات پلتفرم، ظرفیت مزرعهای و سرعت پیشروی اختلاف معنیدار نداشتند. به طور کلی این نتیجه به دست آمد که استفاده از کمباینهای کاهکوب به جای کمباینهای معمولی موجب افزایش درآمد خالص کشاورزان و کمباین‌داران به ترتیب به میزان 3175220 و 2448840 ریال در هکتار می‌شود.
علی رشادصدقی؛ ابوالفضل ناصری؛ خسرو محمدی قرمزگلی
چکیده
در ایران، شوری مسأله ای فراگیر و محدودکننده تولیدات کشاورزی است، به‌طوری‌که بخش وسیعی از مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور دارای خاک شور و سدیمی با درجات مختلف است. خاک و آب شور از منابعی هستند که با مدیریت صحیح و با شناخت کامل مسأله می‌توان از آنها استفاده لازم را برد. این تحقیق با هدف ارزیابی کارایی ماشین خطیکار کف‌کار برای کاشت ...
بیشتر
در ایران، شوری مسأله ای فراگیر و محدودکننده تولیدات کشاورزی است، به‌طوری‌که بخش وسیعی از مناطق خشک و نیمه‌خشک کشور دارای خاک شور و سدیمی با درجات مختلف است. خاک و آب شور از منابعی هستند که با مدیریت صحیح و با شناخت کامل مسأله می‌توان از آنها استفاده لازم را برد. این تحقیق با هدف ارزیابی کارایی ماشین خطیکار کف‌کار برای کاشت مکانیزه گندم در خاک‌های شور حاشیه دریاچه ارومیه اجرا شده است. تیمارهای آزمایشی شامل: الف) کاشت با خطیکار در کف جویچه‌های با عرض 60 سانتی‌متر، ب) کاشت با خطیکار در کف جویچه‌های با عرض 100 سانتی‌متر، ج) کاشت با خطیکار در زمین هموار و آبیاری غرقابی است. برای تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها از طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار استفاده شد. روشهای کاشت از نظر شاخصهای درصد سبز شدن بذرها، عملکرد دانه و اجزای عملکرد گندم، مقدار آب مصرفی، بهره‌وری مصرف آب و نحوه توزیع شوری خاک پس از هر دور آبیاری ارزیابی و مقایسه شدند. طبق نتایج بهدست آمده، تیمارهای آزمایشی روشهای کاشت در هیچ‌یک از شاخصهای اندازه‌گیری شده با هم اختلاف معنیدار (در سطح 5 درصد) نداشتند. با کاهش عرض جویچۀ آبیاری از 100 به 60 سانتی‌متر، شوری خاک در کف جویچه 37 درصد کاهش یافت. مشخص شد میانگین بهره‌وری مصرف آب در روش کاشت در جویچۀ 60 سانتی‌متری حدود 40 درصد نسبت به میانگین بهره‌وری مصرف آب در تیمارهای دیگر بیشتر است. نتایج تحقیق نشان میدهد روش کاشت گندم با خطیکار در کف جویچه های 60 سانتی‌متری میتواند در مناطق نیمه‌خشک با خاک‌های شور توصیه شود.
محبوبه روزبهانی؛ محمدجواد شیخ داوودی؛ عباس عساکره
چکیده
یکی از رویکردهای اساسی برای بهدست آوردن بیشینه سود و حفاظت از منابع زیستی، ارزیابی تناسب اراضی است. هدف از این تحقیق ارزیابی تناسب اراضی شهرستان اهواز برای کشت گندم آبی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی است. در ابتدا نیازهای بوم‌شناختی، زراعی و سایر عوامل و نیز شاخصهای مؤثر در کشت گندم آبی بر اساس ...
بیشتر
یکی از رویکردهای اساسی برای بهدست آوردن بیشینه سود و حفاظت از منابع زیستی، ارزیابی تناسب اراضی است. هدف از این تحقیق ارزیابی تناسب اراضی شهرستان اهواز برای کشت گندم آبی با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانۀ اطلاعات جغرافیایی است. در ابتدا نیازهای بوم‌شناختی، زراعی و سایر عوامل و نیز شاخصهای مؤثر در کشت گندم آبی بر اساس ویژگی و شرایط منطقه تعیین شد. شاخصهای قابلیت نفوذپذیری خاک، بافت خاک، EC، pH، شیب و جهت شیب، فاصله تا بازار، راههای ارتباطی و درآمد خالص انتخاب شدند. داده‌ها از طریق پرسشنامه از کشاورزان و کارشناسان و نهادهای مختلف جمعآوری شد. نتایج بررسیها نشان میدهد زیر معیارهای اقتصادی و خصوصیات خاک بیشترین وزن را دارند. درآمد خالص با وزن 316/0 در رتبه اول قرار گرفته است. متوسط درآمد خالص و نسبت فایده به هزینه در منطقه به-ترتیب 2/10 میلیون ریال در هکتار و 44/0 بهدست آمده است. بیشترین هزینۀ مصرفی در تولید گندم مربوط به ماشین‌ها و ادوات است. بر اساس تلفیق لایهها و ارزیابی تناسب اراضی، مشخص شد که 1/11 درصد منطقه بسیار مناسب، 5/32 درصد مناسب، 4/30 درصد متوسط و 0/26 درصد نامناسب برای کشت گندم است.
جعفر حبیبی اصل؛ غلامعباس لطفعلی آینه
چکیده
دستگاه ترادیسک طی یک آزمایش مزرعهای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ارزیابی شد. در زمین محل آزمایش، در تابستان ذرت دانه‌ای کشت شد و پس از برداشت محصول آن، در پاییز، گندم کشت گردید. تیمارهای آزمایشی برای ترادیسک شامل فاکتوریل سرعت پیشروی (در سه سطح 8، 10 و 12 کیلومتر بر ساعت) و میزان همپوشانی بشقاب‌های ردیف‌های ...
بیشتر
دستگاه ترادیسک طی یک آزمایش مزرعهای در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان ارزیابی شد. در زمین محل آزمایش، در تابستان ذرت دانه‌ای کشت شد و پس از برداشت محصول آن، در پاییز، گندم کشت گردید. تیمارهای آزمایشی برای ترادیسک شامل فاکتوریل سرعت پیشروی (در سه سطح 8، 10 و 12 کیلومتر بر ساعت) و میزان همپوشانی بشقاب‌های ردیف‌های جلو و عقب (در سه سطح صفر، 30 و 60 درصد) بود. کارایی ترادیسک همچنین با روش مرسوم منطقه (شخم با گاوآهن برگردان‌دار به عنوان تیمار شاهد) مقایسه گردید. نتایج تجزیۀ واریانس دو سالۀ داده‌های زراعی نشان میدهد که تأثیر سرعت پیشروی ترادیسک، میزان همپوشانی بشقاب‌ها و اثر متقابل آنها و همچنین روش مرسوم بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم معنیدار نیست. نتایج مقایسۀ فنی تیمارها نشان میدهد که هرچه میزان همپوشانی بشقاب‌ها کمتر باشد میزان بقایای مانده بر سطح خاک بهطور معنیداری بیشتر می‌شود. بیشترین میزان بقایای مانده بر سطح خاک در همپوشانی صفر درصد بهمیزان 6/88 درصد و کمترین آن در همپوشانی 60 درصد و بهمیزان 7/64 درصد بهدست آمده است. با افزایش سرعت پیشروی، شاخص MWD کاهش پیدا کرده است. کمترین میزان MWD در سرعت 12 کیلومتر بر ساعت بهمقدار 6/31 میلی‌متر و بیشترین میزان MWD در سرعت 8 کیلومتر بر ساعت بهمقدار 6/33 میلی‌متر بهدست آمده است. همچنین، در همپوشانی 60 درصد کمترین اندازه (MWD) بهمیزان 1/29 میلی‌متر و در همپوشانی صفر درصد بیشترین (MWD) بهمیزان 2/36 میلی‌متر اندازه‌گیری شده است. سرعت پیشروی 12 کیلومتر بر ساعت کمترین میزان مصرف سوخت یعنی 8/11 لیتر در هکتار و سرعت 8 کیلومتر بر ساعت بیشترین میزان مصرف سوخت به میزان 5/15 لیتر در هکتار را داشته است. نتایج نشان میدهد که با بیشتر شدن همپوشانی بشقاب‌ها، سوخت مصرفی نیز افزایش پیدا میکند.
سجاد رستمی؛ مریم لطفعلیان؛ بهرام حسین زاده سامانی
چکیده
گندم مهمترین محصول زراعی و مادۀ غذایی در الگوی مصرف خوراکاست. با کاهش ضایعات گندم در مرحلۀ برداشت، امکان افزایش قابل توجه در تولیدات نیز وجود دارد. با توجه به استقبال کشاورزان در استفاده از کمباینهای کاهکوب، تعداد این نوع کمباینها به‌ویژه برای برداشت گندم در حال افزایش است. در این تحقیق به بررسی میزان تلفات کمباینهای معمولی ...
بیشتر
گندم مهمترین محصول زراعی و مادۀ غذایی در الگوی مصرف خوراکاست. با کاهش ضایعات گندم در مرحلۀ برداشت، امکان افزایش قابل توجه در تولیدات نیز وجود دارد. با توجه به استقبال کشاورزان در استفاده از کمباینهای کاهکوب، تعداد این نوع کمباینها به‌ویژه برای برداشت گندم در حال افزایش است. در این تحقیق به بررسی میزان تلفات کمباینهای معمولی و کمباینهای کاهکوب از نوع جاندیر 955 و کلاس 76 پرداخته شد. آزمایش کمباینهای کاهکوب و معمولی در شرایط مزرعهای کاملاً یکسان و در رطوبت 14درصد اجرا و پارامترهای مختلف شامل تلفات در بخش‌های مختلف کمباین اعم از واحد برش، کوبش و جدایش، مخزن و MOGو نیز درصد جوانهزنی بذر اندازه‌گیری شدند. کمباینهای مورد آزمایش نوع معمولی و کاهکوب از دو شرکت سازنده جاندیر (هپکو) و کلاس انتخاب شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که مجموع تلفات برداشت کمباین کاهکوب با تلفات برداشت کمباین معمولی در هر دو نوع کمباین کلاس و جاندیر اختلاف معنیداری دارند. بیشترین تلفات کمباین کاهکوب جاندیر در بخش مخزن و به میزان 16/4 درصد و در کمباین کاهکوب کلاس در واحد کوبش و جدایش، بهمیزان 13/8 درصد دیده شد که در هر دو مورد با کمباین معمولی مورد مقایسه خود اختلاف معنیداردارند. بیشترین میزان مصرف سوخت اندازه‌گیری شده نیز در کمباینهای کاهکوب بهمیزان 55 لیتر در هکتار برای کمباین کاهکوب کلاس و 44/69 لیتر در هکتار برای کمباین کاهکوب جاندیر دیده شد.
جعفر حبیبی اصل؛ سید محی الدین گوشه
چکیده
در راستای نیل به کشاورزی حفاظتی ماشین "خاک‌ورز نواری فعال قابل انضمام به خطی کار" طراحی و ساخته شد. برای اجرای همزمان عملیات تهیه زمین و کاشت، یک خطیکار غلات به صورت دنباله‌بند با اتصال سه نقطه به دستگاه خاک‌ورز نواری متصل گردید. ماشین خاک‌ورز نواری ساخته شده به همراه کارنده مرکب با آن (که در این تحقیق ماشین خاک‌ورز-کاشت نواری نیز ...
بیشتر
در راستای نیل به کشاورزی حفاظتی ماشین "خاک‌ورز نواری فعال قابل انضمام به خطی کار" طراحی و ساخته شد. برای اجرای همزمان عملیات تهیه زمین و کاشت، یک خطیکار غلات به صورت دنباله‌بند با اتصال سه نقطه به دستگاه خاک‌ورز نواری متصل گردید. ماشین خاک‌ورز نواری ساخته شده به همراه کارنده مرکب با آن (که در این تحقیق ماشین خاک‌ورز-کاشت نواری نیز نامیده می‌شود) در شرایط مزرعه ارزیابی و با روشهای دیگر مقایسه گردید. این ارزیابی به صورت نوارهای یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء شد. نوارهای اصلی شامل چهار روش تهیه زمین و کشت به ترتیب T1 : تهیه زمین با گاوآهن برگردان‌دار+دیسک+ماله +کشت بوسیله خطی کار غلات، T2 : تهیه زمین با دو بار دیسک عمود بر هم + ماله + کشت بوسیله خطی کار غلات، T3 : تهیه زمین با دستگاه چیزل پیلر + کشت بوسیله خطی کار غلات و T4 : تهیه زمین و کشت همزمان با دستگاه ساخته شده خاک ورز نواری-کاشت بود. نوارهای فرعی نیز شامل میزان بذر مصرفی گندم به مقدار 160=S1 ، 200=S2 و 240=S3 کیلوگرم بر هکتار در نظر گرفته شد.نتایج نشان داد که تیمار T4 کمترین مصرف سوخت و زمان مورد نیاز با مقادیر به ترتیب 6/8 لیتر بر هکتار و 62/1 ساعت بر هکتار را به خود اختصاص داده بود. این نتایج در حالی به دست آمد که با استفاده از ماشین جدید عملکرد محصول گندم به طور متوسط 11 درصد بیش از روشهای دیگر بود.
حامد توکلی؛ سید سعید محتسبی؛ رضا علیمردانی
چکیده
یکی از مهمترین نهاده‌های کشاورزی که تأثیر زیادی در رشد گیاه، عملکرد و کیفیت محصول دارد، نیتروژن است. حسگرهای مختلفی توسعه یافته‌اند برای آنکه وضعیت نیتروژن محصولات به شکلی غیرمخرب تشخیص داده شود. در این تحقیق به مقایسة عملکرد حسگرهای Crop-Circle و ISARIA برای تشخیص وضعیت نیتروژن گندم زمستانه در طول دورة رشد، پرداخته شد. حساسیت ...
بیشتر
یکی از مهمترین نهاده‌های کشاورزی که تأثیر زیادی در رشد گیاه، عملکرد و کیفیت محصول دارد، نیتروژن است. حسگرهای مختلفی توسعه یافته‌اند برای آنکه وضعیت نیتروژن محصولات به شکلی غیرمخرب تشخیص داده شود. در این تحقیق به مقایسة عملکرد حسگرهای Crop-Circle و ISARIA برای تشخیص وضعیت نیتروژن گندم زمستانه در طول دورة رشد، پرداخته شد. حساسیت اندازه‌گیری حسگرها نسبت به وضعیت آب محصول نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور، در طول فصل زراعی 2012، در مزرعهای تحقیقاتی، طرح آزمایشی بلوک‌های خرد شده تصادفی با دو تکرار اجرا شد. تیمارها شامل چهار میزان کوددهی نیتروژن (0، 60، 120 و 240 کیلوگرم بر هکتار) و دو نوع رژیم آبدهی (با آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری) بود. بر اساس نتایج به دست آمده، حسگرهای Crop-Circle و ISARIA عملکرد بسیار خوبی برای تشخیص وضعیت نیتروژن گندم زمستانه از خود نشان دادند. اندازهگیریهای حسگر Crop-Circle تحت تأثیر وضعیت آب محصول قرار گرفت، در حالیکه حسگر ISARIA حساسیت کمی نسبت به وضعیت آب محصول نشان داد.
سعید ظریف نشاط؛ محمدحسین سعیدی راد؛ صمد نظرزاده اوغاز؛ عباس مهدی نیا
چکیده
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- ...
بیشتر
این آزمایش به منظور ارزیابی بذرکارهای کاشت مستقیم رایج در کشت غلات در خراسان رضوی در یک سیستم تناوبی مبتنی بر گندم با استفاده از طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای این آزمایش عبارتاند از کاشت مستقیم گندم در بقایای گندم با استفاده از خطی کارهای کشت مستقیم با نام‌های تجاری: 1- اسفوجیا، 2- بالدان، 3- تندر (نمونهای از کارندههای ساخت ایران) و 4- سیماتو. پارامترهای مورد بررسی در این طرح عبارتاند از: ظرفیت مزرعهای کارندهها، میزان صدمات مکانیکی وارده به بذرها، ضریب یکنواختی عمق کاشت بذر، عملکرد گندم، درصد سبز شدن بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و شاخص برداشت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیلها نشان میدهد که تیمارهای آزمایشی بر ضریب یکنواختی توزیع عمقی بذر، ظرفیت مزرعهای و شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد و بر درصد جوانهزنی بذر، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد در سطح احتمال 5 درصد تأثیر معنیدار دارد ولی بر وزن هزار دانه و صدمات مکانیکی به بذر تأثیری معنیداری ندارد. مشخص شد که کاشت با بذرکار اسفوجیا بهترین نتایج را از نظر یکنواختی عمق کاشت بذر و تعداد سنبله در متر مربع بهدست میدهد. بذرکارهای اسفوجیا و تندر ساخت شرکت برزگر همدان از نظر درصد جوانهزنی، عملکرد، تعداد دانه در سنبله و شاخص برداشت بهترتیب بهترین نتایج را بهدست دادهاند.
جعفر حبیبی‌اصل حبیبی‌اصل؛ عبدالعلی گیلانی
چکیده
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو میکند. برای ارائة بهترین روش خاک‌ورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش ...
بیشتر
پسماندهای بیش از 60 هزار هکتار از برنجزارهای دشت خوزستان، بالا بودن درصد رطوبت زمین (به‌علت پایین بودن تبخیر و تعرق و سنگین بودن بافت خاک)، محدود بودن زمان و احتمال بارندگی، انجام عملیات تهیة زمین به‌روش مرسوم را به‌منظور کشت گندم پس از برنج با مشکلاتی روبه‌رو میکند. برای ارائة بهترین روش خاک‌ورزی از نظر مدیریت بقایا، کاهش مصرف سوخت و هزینه‌ها، با حفظ یا افزایش عملکرد محصول و بهبود خصوصیات فیزیکی خاک، پژوهشی طی دو سال زراعی (91-1389) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور واقع در شمال اهواز به‌صورت کرت‌های نواری خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نوارهای طولی شامل هفت روش خاک‌ورزی T1= شخم با گاوآهن برگردان‌دار+ دیسک+ ماله (روش مرسوم)، T2= گاوآهن قلمی+ دیسک+ ماله، T3= گاوآهن قلمی+ رتیواتور، T4= دیسک + رتیواتور، T5= دو بار دیسک عمود برهم+ ماله، T6= یک بار رتیواتور و T7= روش بیخاکورزی با استفاده از دستگاه کاشت مستقیم در نظر گرفته شد. نوارهای عرضی نیز شامل فاکتوریل بقایای گیاهی دو رقم برنج عمده منطقه (دانیال و عنبوری) در دو روش کشت برنج (استفاده از روش پادلینگ و روش خشکهکاری مستقیم) بود. پارامترهای مورد اندازه‌گیری و ارزیابی عبارت بودند از مقدار سوخت مصرف شده، زمان مورد نیاز، ظرفیت مزرعهای، میزان خرد و برگردان شدن بقایای برنج، میانگین قطر متوسط وزنی کلوخه‌ها، و عملکرد و اجزای عملکرد گندم. نتایج نشان میدهد که نوع بقایا و روش کاشت برنج قبل از گندم تأثیر معنیداری بر پارامترهای مورد ارزیابی ندارد، ولی بین روشهای خاک‌ورزی از لحاظ میزان خرد شدن خاک، درصد خرد شدن و برگردان بقایا اختلاف معنیدار است. متوسط عملکرد دانة گندم در تیمارهای سال دوم آزمایش، نسبت به تیمارهای سال اول، بهطور معنیداری 6/9 درصد کاهش نشان میدهد. بهطور کلی، بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، برای کشت گندم پس از برنج در استان خوزستان، بسته به نوع ماشین‌ها و ادوات در دسترس، بهترتیب اولویت، یکی از روشهای بیخاکورزی یا کم‌خاک‌ورزی شامل دو بار دیسک + ماله، گاوآهن قلمی+ دیسک + ماله یا یک بار گاوآهن دوار (رتیواتور) به‌جای روش مرسوم پیشنهاد می‌شود.
