محمدعلی رستمی؛ بهمن پناهی؛ غلامرضا برادران؛ محمدجواد عصاری
چکیده
در سال‌های اخیر عارضۀ خشکیدگی خوشۀ خرما به هزاران هکتار از باغ های خرمای بم خسارت زیاد وارد کرده است. در این مطالعه، از سامانۀ اطلاعات جغرافیایی استفاده شد که ابزاری برای کمک به تصمیم گیری ها در مدیریت موضعی محصول و راهکاری برای پایش عارضۀ خشکیدگی خوشۀ خرما است. در مرحلۀ اول پژوهش حاضر، اطلاعات میدانی شامل درصد خسارت باغ‌ها ...
بیشتر
در سال‌های اخیر عارضۀ خشکیدگی خوشۀ خرما به هزاران هکتار از باغ های خرمای بم خسارت زیاد وارد کرده است. در این مطالعه، از سامانۀ اطلاعات جغرافیایی استفاده شد که ابزاری برای کمک به تصمیم گیری ها در مدیریت موضعی محصول و راهکاری برای پایش عارضۀ خشکیدگی خوشۀ خرما است. در مرحلۀ اول پژوهش حاضر، اطلاعات میدانی شامل درصد خسارت باغ‌ها از عارضۀ خشکیدگی، مختصات جغرافیایی و مساحت باغ‌ها به دست آمد؛ در مرحلۀ دوم، داده‌های جمع‌آوری شده به سامانۀ اطلاعات جغرافیایی وارد شد؛ و در مرحلۀ سوم، اطلاعات مورد نیاز از سامانه استخراج و نقشۀ پراکنش و شدت عارضۀ خشکیدگی خوشه خرما در مناطق بم و بروات به صورت نقطه‌ای و سطحی با سه روش میان‌یابی نزدیک‌ترین همجوار، معکوس فاصله و کریجینگ تهیه شد و سپس آنالیز روند دنبال شد. نتایج نشان داد که شدت خسارت عارضۀ خشکیدگی خوشۀ خرما در باغ های کرانه‌های جنوبی منطقه بسیار بالاتر است تا در باغ های مناطق مرکزی و شمال منطقه، بنابراین مبارزه باید در این مناطق در مختصات جغرافیایی ۵۸ درجه و ۲0 دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و 4 دقیقه عرض شمالی تا ۵۸ درجه و ۲6 دقیقه طول شرقی و ۲۹ درجه و 2 دقیقه عرض شمالی تمرکز یابد. خشکیدگی خوشه در 56 درصد از تعداد کل باغاتی که در منطقه بم و بروات وجود دارند گزارش شده است و در 57/2 درصد از باغاتی که در آن ها خشکیدگی خوشه به ثبت رسیده است خشکیدگی بین 20 تا 30 درصد و در 5/9 درصد آنها بیش از 40 درصد به ثبت رسید. نتایج محاسبات نشان داد که در بیش از 56/2 درصد از کل باغ‌ها در منطقۀ مورد مطالعه، عارضۀ خشکیدگی خوشۀ خرما گزارش شده است. با تفسیر نتایج نقشه‌های پراکنش، شدت عارضه و ارتفاع منطقه، می‌توان نتیجه گرفت خسارت عارضۀ خشکیدگی خوشۀ نخلستان‌هایی که در ارتفاع بالاتر از 1000 متر از سطح دریا قرار دارند کمتر است و به طور کلی با افزایش ارتفاع از سطح دریا، میزان خسارت عارضه نیز کاهش می‌یابد. مساحت کل نخلستان‌های منطقۀ بم و بروات، به کمک تصویر ماهواره سنتینل 2 به میزان 3647 هکتار و مساحت باغهای خسارت دیده 2049 هکتار برآورد شده است.
