محمدعلی رستمی؛ امیر اسلامی؛ شکوفه ساریخانی خرمی
چکیده
این پژوهش به‌منظور ارزیابی تأثیر دو روش آبیاری (قطره‌ای نواری و نشتی) و سه آرایش کاشت گندم روی پشته‌های بلند و عریض دائمی (دو، سه و چهار ردیف) بر عملکرد گندم و بهره‌وری آب انجام شد. آزمایش‌ها بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده طی دو سال زراعی اجرا گردید. گندم روی پشته‌های عریض با عرض ۶۰ و ارتفاع 20-15 سانتیمتر کشت شد. صفات عملکرد محصول، ...
بیشتر
این پژوهش به‌منظور ارزیابی تأثیر دو روش آبیاری (قطره‌ای نواری و نشتی) و سه آرایش کاشت گندم روی پشته‌های بلند و عریض دائمی (دو، سه و چهار ردیف) بر عملکرد گندم و بهره‌وری آب انجام شد. آزمایش‌ها بهصورت کرتهای یک‌بار خردشده طی دو سال زراعی اجرا گردید. گندم روی پشته‌های عریض با عرض ۶۰ و ارتفاع 20-15 سانتیمتر کشت شد. صفات عملکرد محصول، درصد سبز شدن بذر، شاخص سرعت سبزشدن بذر، میزان پنجه‌زنی گندم، تراکم علف‌های هرز، بهره‌وری آب آبیاری در پلات‌های آزمایشی اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که آبیاری قطره‌ای نواری در مقایسه با روش نشتی موجب افزایش 20.6 درصدی عملکرد گندم (۷۸۱۱ در مقابل ۶۴۷۴ کیلوگرم در هکتار) و بهبود 24.3 درصدی بهره‌وری آب (1.28 در مقابل 1.03کیلوگرم بر مترمکعب) شد. همچنین تراکم علف‌های هرز در روش نشتی 47.3 درصد بیشتر بود. در بین آرایش‌های کاشت مورد مطالعه، آرایش سه ردیف روی پشته با عملکرد ۷۶۶۸ کیلوگرم در هکتار و بهره‌وری آب 1.24 کیلوگرم بر مترمکعب به‌عنوان بهترین تیمار شناسایی شد. ترکیب بهینه آبیاری قطره‌ای نواری با آرایش سه ردیف روی پشته‌های بلند و عریض، بالاترین عملکرد (۸۳۱۱ کیلوگرم در هکتار) و بهره‌وری آب (1.36 کیلوگرم بر مترمکعب) را به همراه داشت. یافته‌ها نشان می‌دهد که استفاده از سیستم آبیاری قطره‌ای نواری همراه با آرایش کاشت سه ردیف روی پشته‌های بلند و عریض، ضمن افزایش عملکرد و بهره‌وری آب، موجب بهبود شاخص‌های رشد و کنترل علف‌های هرز می‌شود. این روش می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر برای کشت گندم در شرایط محدودیت منابع آبی توصیه شود.
شکوفه ساریخانی خرمی؛ صادق افضلی نیا؛ سید عبدالرضا کاظمینی
چکیده
خاکورزی حفاظتی با حفظ منابع آب و خاک، برای رسیدن به کشاورزی پایدار دارای اهمیت است. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خرد شده در سه تکرار در کرتهای ثابت در سالهای زراعی 1399-1396 اجرا شد. فاکتور اصلی سه روش خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی و فاکتور فرعی چهار تیمار قطع آبیاری در مراحل ...
بیشتر
خاکورزی حفاظتی با حفظ منابع آب و خاک، برای رسیدن به کشاورزی پایدار دارای اهمیت است. این پژوهش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی و بهصورت کرتهای خرد شده در سه تکرار در کرتهای ثابت در سالهای زراعی 1399-1396 اجرا شد. فاکتور اصلی سه روش خاکورزی مرسوم، کمخاکورزی و بیخاکورزی و فاکتور فرعی چهار تیمار قطع آبیاری در مراحل گرده افشانی، شیری شدن دانة گندم و خمیریشدن دانة گندم سیروان و آبیاری کامل به عنوان شاهد بود. در سراسر فصل رشد و پس از برداشت، صفتهای روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، شاخص برداشت، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و ویژگیهای خاک شامل جرم مخصوص ظاهری، سرعت نفوذ آب، میزان کربن آلی و نیترات خاک اندازه‌گیری شد. نتایج بررسی نشان داد که بین سامانههای خاکورزی از نظر وزن مخصوص ظاهری و سرعت نفوذ آب به خاک اختلاف معنیداری وجود دارد. در سامانة کمخاکورزی کمترین جرم مخصوص ظاهری خاک در هر دو عمق 10-0 و 20-10 سانتیمتر، و بیشترین سرعت نفوذ آب به خاک برابر با 15/1 میلیمتر بر دقیقه دیده شد. عملکرد دانة گندم در سامانههای کمخاکورزی و بیخاکورزی نسبت به خاکورزی مرسوم بهترتیب 14 و 4/20 درصد کمتر بود، ولی شخمهای عمیق و حفظنشدن بقایای گیاهی در سطح خاک در سامانه خاکورزی مرسوم به کاهش میزان کربن آلی خاک 2/6 و 13 درصد، در مقایسه با سامانههای کمخاکورزی و بیخاکورزی انجامید. با توجه به اینکه تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و عملکرد دانة گندم در تیمار آبیاری کامل با تیمار اعمال قطع آبیاری در مرحله خمیریشدن دانه اختلاف معنیدار نداشت، نتیجهگیری شد که میتوان در شرایط محدودیت آب، بدون کاهش معنیدار در دورۀ رشد و عملکرد، آبیاری را در مرحلـة انتهای پرشدن دانه قطع کرد.
