اورنگ تاکی؛ اردشیر اسدی
چکیده
در سال‌های اخیر، توسعۀ کاشت نشایی چغندرقند با نشای ریشه‌لخت جزو اولویتهای وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است. این نوع نشا که در کرت‌های خزانه به صورت سنتی پرورش می‌یابد، از نظر اندازه غیریکنواختی زیادی دارد و بدین لحاظ امکان کاشت تمام خودکار آنها با فناوری غیرهوشمند وجود ندارد. در این راستا، با هدف معرفی یک ماشین نشاکار ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، توسعۀ کاشت نشایی چغندرقند با نشای ریشه‌لخت جزو اولویتهای وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است. این نوع نشا که در کرت‌های خزانه به صورت سنتی پرورش می‌یابد، از نظر اندازه غیریکنواختی زیادی دارد و بدین لحاظ امکان کاشت تمام خودکار آنها با فناوری غیرهوشمند وجود ندارد. در این راستا، با هدف معرفی یک ماشین نشاکار نیمهخودکار برای کاشت نشای ریشه‌لخت، دو ماشین (تیمار) یکی مجهز به چرخ دوار با انگشتی‌های نشاگیر و دیگری مجهز به سامانۀ انتقال سقوطی در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی مقایسه شدند. در روش سقوطی، افتادن نشاها با طولهای متفاوت، منجر به قرار گرفتن طوقۀ آنها در عمق‌های مختلف می‌گردید و در نتیجه کمتر از یک‌سوم نشاهای کاشته شده استقرار می‌یافت. در روش انتقال با استفاده از چرخ‌انگشتی دوار نیز غیریکنواختی نشاها موجب میشد نشاها با خاک به اندازۀ کافی پوشش داده نشوند؛ نتیجه آن بود که کمتر از دوسوم نشاها استقرار مییافتند. بدین لحاظ، با حذف سامانههای انتقال نشا از این ماشینها و بهینه‌سازی آنها به گونه‌ای که امکان جایگذاری مستقیم نشا در شیاربازکن‌ها توسط کارگر فراهم گردد، این دو ماشین مجددا در قالب طرح کاملا تصادفی مورد مقایسه قرار گرفتند. با حذف سامانههای انتقال نشا، کیفیت نشاکاری به طور قابل توجهی بهبود یافت و از بین دو ماشین بهینه‌سازی شده، نوع مجهز به واحدهای شناور با پشته‌سازهای دیسکی، توانست با 86 درصد استقرار کامل نشاها، کاشت قابل قبولی را ممکن سازد. با این حال، پایین بودن ظرفیت مزرعه‌ای ماشین هنوز استفاده از آن را برای مزارع بزرگ با ابهام مواجه می سازد.
اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی
چکیده
با کمبود منابع آب، زراعت چغندرقند با استفاده از نشای ریشه‌لخت مورد توجه قرار گرفته است؛ ارائه سامانه ای مکانیزه برای تولید این نوع نشا در خزانه، به توسعه این روش کمک می‌کند. برای انتخاب روش مناسب کاشت در مرحله اول، در یک آزمایش اسپلیت‌پلات بر پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی دو روش کاشت ارزیابی شد: روش پخشی و روش خطی کاشت ...
بیشتر
با کمبود منابع آب، زراعت چغندرقند با استفاده از نشای ریشه‌لخت مورد توجه قرار گرفته است؛ ارائه سامانه ای مکانیزه برای تولید این نوع نشا در خزانه، به توسعه این روش کمک می‌کند. برای انتخاب روش مناسب کاشت در مرحله اول، در یک آزمایش اسپلیت‌پلات بر پایه طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی دو روش کاشت ارزیابی شد: روش پخشی و روش خطی کاشت بذر (فاکتور اصلی) و استفاده کردن یا استفاده نکردن از پوشش شن (فاکتور فرعی) از نظر تأثیر بر شاخصهای سبز محصول و تعداد نشاهای قابل استحصال (نشاهای قابل کاشت در زمین اصلی). پس از دوره رشد، برای انتخاب ماشین مناسب برداشت، در کرت‌های یکی از فاکتور‌های فرعی چهار تیمار برداشت شامل: استفاده از غده‌کن تیغه‌ای، غده‌کن غربال‌دار، ترکیب ماشین‌های تیغه‌ای و غربال‌دار و روش دستی از نظر تأثیر بر آسیب های مکانیکی و نیروی کارگری صرف‌شده برای جمع‌آوری نشاها در قالب طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی مقایسه شدند. نتایج بررسی ها نشان میدهد روش پخشی بذر به‌همراه استفاده از پوشش شن، با برقراری توزیع افقی یکنواخت‌تر بوته‌ها، نسبت به روش خطی و بهبود درصد سبز نسبت به بستر بدون شن، می‌تواند مناسب‌ترین روش برای تأمین تعداد نشای لازم برای سطحی معادل 10 برابر زمین خزانه معرفی شود. در مقایسه تیمار‌های برداشت نیز مشخص شد که استفاده از ماشین غربال‌دار آسیب های مکانیکی را به شکلی چشمگیر افزایش میدهد. زیربُر کردن نشاها با غده‌کن تیغه‌ای ضمن دربرداشتن کمترین میزان نشاهای بریده شده و کاهش نیروی کارگری به میزان 30 درصد نسبت به روش دستی، مناسب‌ترین روش در میان فناوری‌های موجود قابل توصیه است.
اورنگ تاکی؛ اردشیر اسدی
چکیده
رایج‌ترین شکل گودالکن‌هایی که در جهان برای حفر چال‌کود استفاده میشود، شکل مجهز به متۀ مارپیچ و شامل انواع دستی موتوری و پشت تراکتوری است. این گودالکنها هر یک به دلایلی در شرایط ایران قابل استفاده نیست. در این پژوهش یک گودالکن هیدرولیکی با الگوبرداری از عملکرد مینی لودرها ساخته شد که قابلیت به‌کارگیری در فضاهای ...
بیشتر
رایج‌ترین شکل گودالکن‌هایی که در جهان برای حفر چال‌کود استفاده میشود، شکل مجهز به متۀ مارپیچ و شامل انواع دستی موتوری و پشت تراکتوری است. این گودالکنها هر یک به دلایلی در شرایط ایران قابل استفاده نیست. در این پژوهش یک گودالکن هیدرولیکی با الگوبرداری از عملکرد مینی لودرها ساخته شد که قابلیت به‌کارگیری در فضاهای محدود را داراست و می‌تواند گودالهایی به قطر 20-15 سانتیمتر و تا عمق 50 سانتیمتر را با حداقل به‌هم خوردگی، بهمنظور کوددهی درختان، در خاک ایجاد کند. در این ماشین از نیروی هیدرولیک برای چرخش مته و بالا و پایین بردن مته در گودال استفاده میشود و برخلاف انواع رایج دستی و تراکتوری، مته با سرعت آرام و با اِعمال نیروی عمودی به داخل خاک پیچ میشود و خاک محبوس در بین پره‌ها با بالا آمدن مته از گودال خارج می‌گردد. برای انتخاب مناسب‌ترین نوع مته برای این ماشین، سه نوع مته مارپیچ شامل مته مارپیچ با نوک مخروطی (با دو گام مختلف مارپیچ) و مته مارپیچ با لبه برش صفحه‌ای، و یک نوع متۀ استوانه‌ای ارزیابی شدند. در استفاده از این متهها گشتاور و توان مورد نیاز برای نفوذ در خاک، انرژی مصرفی و عملکرد مته در تخلیۀ گودال نیز بررسی شد. نتایج بررسیها نشان میدهد که متههای مارپیچ با نوک مخروطی با صرف حداقل انرژی و مدت زمان، بهترین گزینه برای حفر گودال با این ماشین هستند. در خاک‌های سخت و اصطکاکی برای تخلیۀ مطلوب گودال، مارپیچ‌های با گام کوچک‌تر و در خاک‌های چسبنده برای جلوگیری از فشرده شدن خاک در بین پره‌ها، مارپیچ‌های با گام بزرگ‌تر قابل توصیه خواهند بود.
اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی
چکیده
هواد‌هی چمن با استفاده از ماشین‌های وارداتی از چند لحاظ مانند عمق کم حفره‌های ایجادشده، کنده شدن قسمت‌هایی از چمن و زمان‌بر بودن جمع‌آوری فتیله‌ها، رضایت‌بخش نیست. در این پژوهش با در نظرگرفتن این اشکالات، ماشینی جهت سازگاری با عرصه‌های چمن‌کاری ایران ساخته‌شد. برای ساخت ماشین ابتدا به انتخاب شکل مناسب عوامل خاک‌ورز (انگشتی‌ها) ...
بیشتر
هواد‌هی چمن با استفاده از ماشین‌های وارداتی از چند لحاظ مانند عمق کم حفره‌های ایجادشده، کنده شدن قسمت‌هایی از چمن و زمان‌بر بودن جمع‌آوری فتیله‌ها، رضایت‌بخش نیست. در این پژوهش با در نظرگرفتن این اشکالات، ماشینی جهت سازگاری با عرصه‌های چمن‌کاری ایران ساخته‌شد. برای ساخت ماشین ابتدا به انتخاب شکل مناسب عوامل خاک‌ورز (انگشتی‌ها) پرداخته‌شد و بدین منظور شش نوع انگشتی، با دو شکل مقطع استوانه‌ای (با دیواره شیاردار و بدون‌شیار) و مخروطی هر یک با لبۀ صاف و قلمی ساخته‌شدند. انگشتی‌ها در یک قطعه زمین چمن شهری با بافت رسی، در قالب طرح کامل تصادفی در 3 تکرار (10 مشاهده در هر تکرار) از لحاظ نیروی استاتیکی مورد نیاز برای بریدن لایۀ کاهبرگ و نفوذ در خاک و همچنین طول فتیله‌های خارج‌شده از انگشتی، مقایسه‌شدند. نتایج بررسیها نشان میدهد که طول فتیله‌های خارج‌شده از انگشتی با مقطع مخروطی و لبۀ قلمی، بدون نیاز به اِعمال نیروی فشارنده بیشتر، بهطور متوسط 28 میلی‌متر بیشتر از طول فتیله‌های خارج‌شده انگشتی‌های استوانه‌ای است. پس از انتخاب شکل انگشتی، یک غلتک دو قسمتی با قطر نسبتا زیاد برای نصب انگشتی‌ها روی‌آن، ساخته‌شد و این مجموعه به یک تراکتور دو چرخ متصل‌گردید. نتایج مقایسۀ این ماشین با ماشین خودگردان وارداتی نشان دهنده برتری آن از لحاظ طول فتیله‌ها و عمق حفره‌های ایجادشده است. همچنین، ردیف‌کردن فتیله‌ها که به واسطۀ دو قسمتی بودن غلتک امکان‌پذیر شد، باعث کاهش 65 درصدی در نیروی کارگری مورد نیاز برای جمع‌آوری آنها گردید و ضمن اینکه ماشین ساخته شده آسیب‌هایی که ماشین وارداتی به چمن وارد می‌کرد به‌دنبال نداشت.
اردشیر اسدی؛ اورنگ تاکی؛ مختار میران زاده؛ محمد طهری
چکیده
در سال‌های اخیر یک ماشین نشاکار نیمهخودکار 9 ردیفه مخصوص نشای ریشه لخت پیاز ساخته شده که بیشنه ظرفیت مزرعه‌ای موثر آن با 9 کارگر نشاگذار 3/0 هکتار در روز است. این ظرفیت با سرعت پیشروی 8 سانتیمتر در ثانیه بهدست می‌آید که با حداکثر سرعت نشاگذاری کارگران (یک نشا در ثانیه) برای تأمین تراکم 75-70 بوته در متر مربع متناسب است. با ...
بیشتر
در سال‌های اخیر یک ماشین نشاکار نیمهخودکار 9 ردیفه مخصوص نشای ریشه لخت پیاز ساخته شده که بیشنه ظرفیت مزرعه‌ای موثر آن با 9 کارگر نشاگذار 3/0 هکتار در روز است. این ظرفیت با سرعت پیشروی 8 سانتیمتر در ثانیه بهدست می‌آید که با حداکثر سرعت نشاگذاری کارگران (یک نشا در ثانیه) برای تأمین تراکم 75-70 بوته در متر مربع متناسب است. با افزایش ظرفیت مزرعه‌ای میتوان بهره‌وری ماشین را بهبود داد. با توجه به محدودیت موجود در افزایش سرعت پیشروی (سرعت نشاگذاری) تنها عامل برای بالا بردن ظرفیت مزرعه‌ای، افزایش عرض‌کار است که خود به سنگین شدن ماشین و ضرورت استفاده از تراکتور‌های سنگین می‌انجامد و صرفۀ اقتصادی استفاده از ماشین را با تردید مواجه می‌کند. بنابراین، قرار‌دادن بیش از یک نشا در هر سلول موزع به همراه افزایش سرعت پیشروی راه حلی برای افزایش ظرفیت مزرعه‌ای با حفظ تراکم بوته‌ای مورد نیاز پیشنهاد شد. در این خصوص، سه سرعت پیشروی شامل: 8، 12 و 16 سانتیمتر در ثانیه بهترتیب با قراردهی یک، دو و سه نشا در سلول‌های موزع به همراه تیمار شاهد (روش دستی کاشت نشا) در یک طرح تحقیقاتی بلوک‌های کامل تصادفی از نظر شاخصهای زراعی، فنی و اقتصادی با هم مقایسه شدند. نتایج نشان میدهد که با تغییر الگوی کاشت از تک نشایی به دو نشایی و افزایش 50 درصد سرعت پیشروی، تعداد نشای مستقر شدۀ نهایی تا 24 درصد و عملکرد کل محصول نیز به همان میزان، در مقایسه با روش تک نشایی (ماشینی)، افزایش یافته‌است. ولی در تیمار سه نشایی افزایش 53 درصد در تعداد نشای نهایی نسبت به تک نشایی، تنها افزایش 17 درصد در عملکرد محصول را به همراه داشت. علت این امر را میتوان به کوچک شدن اندازه و وزن سوخ‌های تولید شده در تیمار سه نشایی نسبت به دو نشایی به علت افزایش تراکم بوته‌ای مربوط دانست. تعداد نشاهای مستقر شده و عملکرد کل محصول در الگوی کاشت تک نشایی در روش دستی و ماشینی یکسان بود. ارزیابی اقتصادی تیمار‌های آزمایش نشان میدهد عملی کردن الگوی کاشت دو و سه نشایی بهجای تک نشایی دارای سودآوری اقتصادی است. افزایش سود خالص حاصل از تیمار‌های دو و سه نشایی به جای تک نشایی به ترتیب 32 و 12درصد برآورد شده است. مقایسۀ اقتصادی بین دو تیمار الگوی کاشت سه نشایی و دو نشایی نیز حاکی از آن است که عملی کردن تیمار سه نشایی بهجای دو نشایی، از نظر اقتصادی برتری ندارد. تیمار دو نشایی از نظر اقتصادی نسبت به تیمار سه نشایی برتری دارد اما در مواردی که سرعت عملیات اهمیت می‌یابد الگوی سه نشایی نیز از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر است.
اورنگ تاکی؛ اردشیر اسدی
چکیده
در ایران نشاکاری پیاز در حال حاضر بهصورت دستی و با نیروی 110–100 نفر- روز در هکتار با استفاده از نشاهای ریشه لخت و با تراکم بسیار زیاد (800-700 هزار بوته در هکتار) در شرایط سخت انجام می‌گیرد. در این تحقیق، یک ماشین نشاکار نیمهخودکار طراحی، ساخته و ارزیابی شد که قابلیت تامین تراکم مورد نظر کشاورزان مناطق مرکزی ایران را دارد. واحد ...
بیشتر
در ایران نشاکاری پیاز در حال حاضر بهصورت دستی و با نیروی 110–100 نفر- روز در هکتار با استفاده از نشاهای ریشه لخت و با تراکم بسیار زیاد (800-700 هزار بوته در هکتار) در شرایط سخت انجام می‌گیرد. در این تحقیق، یک ماشین نشاکار نیمهخودکار طراحی، ساخته و ارزیابی شد که قابلیت تامین تراکم مورد نظر کشاورزان مناطق مرکزی ایران را دارد. واحد کارنده این ماشین یک موزع چرخان استوانه‌ای دارد که نشاگذاری در سلول‌های آن دستی (با نیروی کارگر) است. این استوانه دوار در بالای لوله سقوط و در صفحه افقی حرکت دورانی دارد و این حرکت را ماشین کشنده تامین می‌کند. با چرخش استوانه دوار نشاها، بهطور مجزا و منظم از آن خارج و در فاصله‌های زمانی مشخص وارد لوله سقوط می‌شوند. در ادامه، نشاها بر اثر نیروی وزن حرکت می‌کنند و پس از خروج از لوله سقوط به درون شیاری رها می‌شوند که شیاربازکن ایجاد کرده است. خاکدهی و استقرار نشاها را چرخ‌های فشار انتهایی بلافاصله انجام می‌دهند. در فرآیند طراحی واحد کارنده، انحنای مناسب لوله سقوط و زاویه قرارگیری چرخ‌های فشار بهگونه‌ای انتخاب شد که ضمن کوچک نگهداشتن عرض واحد کارنده، استقرار نشاهای ریشه لخت نیز در حد مطلوبی تامین شود. از ترکیب 9 واحد کارنده (4 واحد در جلو و 5 واحد در عقب) که روی دو دیرکافزار متصل به یکدیگر سوار می‌گردند، یک ماشین سوار شونده تراکتوری تشکیل گردید. نتایج ارزیابی شاخصهای عملکردی ماشین نشاکار در یک مزرعه 1000 متر مربعی نشان داد که در این ماشین، امکان نزدیک کردن واحدهای کارنده تا حد 17 سانتیمتر بدون بر هم زدن استقرار نشاهای واحدهای جلوی وجود دارد و واحدهای کارنده روی هر شاسی میتوانند با فاصله 34 سانتیمتر از یکدیگر قرار گیرند که فضای لازم را برای نشستن کارگران در کنار یکدیگر تامین می‌کند. با این آرایش میتوان استقرار اولیه بیش از 90 درصد نشاها را تضمین کرد. ظرفیت مزرعه‌ای این ماشین با احتساب سرعت 27/0 کیلومتر بر ساعت و راندمان 90 درصد در 8 ساعت کار روزانه تقریبا 3000 متر مربع است که در آن 9 کارگر نشاگذار و 2 کارگر پشتیبانی (برای نشارسانی و ترمیم نشاهای رها شده) شرکت دارند. نتایج تحقیق نشان میدهد که با مجموع 11 کارگر- روز میتوان حدود 3000 متر مربع را با ماشین، نشاکاری کرد که در مقایسه با روش نشاکاری با دست در نیروی کارگری مورد نیاز نزدیک به 63 درصد صرفهجویی میشود.
