نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
کاشت نشاء یکی از روش های موثر در افزایش بازده اقتصادی برخی محصولات کشاورزی مانند برنج، صیفی‌جات و...است. بعلت گران بودن دستگاه‌های وارداتی، بسیاری از کشاورزان از نیروی کارگری جهت تولید نشاء استفاده می‌نمایند. هدف این پژوهش طراحی، ساخت و ارزیابی دستگاهی ساده، کم‌هزینه، با امکانات بومی، جهت بذرکاری سریع و دقیق سینی‌های نشاء می‌باشد. مدل‌سازی دستگاه توسط نرم‌افزار Catia انجام شد. نمونه اولیه شامل موزّع استوانه‌ای مکشی با روزنه‌هایی به قطر 1 و 2 میلی‌متر، مکانیسم قطع کن فشار، مکانیسم بادامک جهت جلو راندن مرحله‌ای سینی (متناسب با حرکت موزّع) و مجموعه واحد انتقال توان، مرکب از چرخ‌زنجیر و تسمه می‌باشد. به‌منظور ارزیابی دستگاه و تعیین شرایط بهینه، میانگین خطاهای نکاشت و چندگانه کاشت برای دو نوع بذر خیار و عدس، در یک طرح آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی بدست آمد. متغیر های مستقل، قطر روزنه در دو سطح (1 و 2 میلی‌متر) و فشار در دو سطح (8- و 15- کیلو‌پاسکال برای بذرخیار و 7- و 13- کیلو‌پاسکال برای عدس) بودند. نتایج نشان داد دستگاه درخلاء بیشتر و قطر روزنه کوچک‌تر عملکرد بهتری دارد، به‌طوری‌که شرایط کارکرد بهینه برای بذر خیار، فشار15-کیلو پاسکال و روزنه‌ی 1 میلی‌متر؛ و برای بذر عدس، فشار13- کیلو پاسکال و روزنه‌ی 1 میلی‌متر بود. ظرفیت دستگاه در حالت بهینه 240 سینی (25200 بذر) در ساعت و خطای نکاشت به‌طور میانگین 5/17% و خطای چندگانه‌کاشت 5/8% می‌باشد. هزینه-ی ساخت نمونه‌ی آزمایشگاهی این مدل حدود 800 دلار بوده درحالی که قیمت نمونه‌های دیگر با ظرفیت‌های مشابه به طور میانگین 2500 دلار می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
)